Commissarissen weten (nog steeds) niet wat ze met AI moeten en kunnen. Dit blijkt uit het eerste deelrapport van de 16de editie van het jaarlijkse Grant Thornton commissarissen benchmarkonderzoek van Board in Balance en Herbert Rijken: ‘Wat moet de rvc met algoritmes? Of zorgt AI zelf voor besluitvorming over digitalisering, AI en cyberweerbaarheid?’. Aan het onderzoek deden 160 commissarissen, bestuurders, secretarissen van rvc’s en internal auditors mee.
Vorig jaar kozen we als titel 'Wanneer komt commissaris uit digitale winterslaap?' Met als ondertitel 'wat moet de rvc met algoritmes'. Gezien de resultaten is besloten van de ondertitel van vorig jaar de hoofdtitel van dit jaar te maken.
De commissaris lijkt nog steeds niet te weten wat met algoritmes aan te vangen. Ze geven aan dat organisaties, rvb's en ook zijzelf nog geen goed beeld hebben van de voor- en nadelen van AI voor de organisatie. In veel organisaties ontbreekt zelfs nog beleid hoe om te gaan met AI. Dat is al wat zorgelijker. Vooral ook omdat de commissarissen geen verbod wensen op het gebruik van AI door het management bij het herijken van de doelstelling en strategie. Bovendien is er geen overeenstemming of algoritmes in de organisatie alleen beslissingsondersteunend mogen zijn.
Kortom, niet voldoende kennis bij commissarissen, niet altijd beleid bij de organisatie en een commissaris die niet met zekerheid kan zeggen of dat wat hij voorgeschoteld krijgt nu wel of niet met behulp van algoritmes tot stand is gekomen. Steekt de commissaris de kop in het zand? Tegelijkertijd lijkt de commissaris ook beperkt nagedacht te hebben over wat AI voor de rvc en/of hem of haar zelf zou kunnen betekenen. Zou AI de rvc aan de zo gewenste tijdswinst kunnen helpen?
In alle sectoren die we in het onderzoek onderscheiden vinden respondenten het belangrijk dat de organisatie een cybersecurityoefening gaat doen. Het liefst met betrokkenheid van de rvb en eigenlijk ook met betrokkenheid van de rvc. Bij die laatste groep ligt de instemming overigens wat lager dan bij de eerste twee.
Veertien van de achttien benchmarks hebben veranderwensen bij het voldoende meewegen van milieufactoren en sociale factoren in het beloningsbeleid van de rvb. Voor nog eens elf benchmarks geldt dat ook voor governancefactoren. Verder zijn commissarissen kritisch naar zichzelf (of naar collega’s) als het gaat over de intrinsieke motivatie om te voldoen aan ESG. Dat pleit de rvb en het senior management niet vrij want ook daar geven de respondenten aan dat de drijfveer voor het voldoen aan ESG iets meer uit intrinsieke motivatie zou mogen bestaan en niet alleen uit wettelijke verplichting.
Het Grant Thornton commissarissen benchmarkonderzoek van en uitgevoerd door Aalt Klaassen, Dirk-Jaap Klaassen en Oscar Toebosch van Board in Balance bv en prof. dr. Herbert Rijken, werd voor de 16de keer uitgevoerd. De resultaten zijn in twee deelrapporten gepubliceerd.
Aan het onderzoek deden 160 commissarissen, bestuurders, secretarissen van rvc’s en internal auditors mee. Het onderzoek geeft resultaten weer voor in totaal 18 benchmarks. Hiertoe behoren benchmarks op sectorniveau: onder andere het beursgenoteerd bedrijf, groot-niet-genoteerd bedrijf, MKB, familiebedrijf, woningcorporatie, zorginstelling, onderwijsinstelling en op persoonsgebonden niveau: de voorzitter van de rvc, de vrouwelijke commissaris, de jongere commissaris en de commissaris die lid is van de auditcommissie.
94 respondenten werkten mee via een persoonlijk interview en 66 respondenten vulden de online enquête in. Van de respondenten zijn er 71 vrouw, 42 vervullen de rol van voorzitter van een rvc.
De respondenten zijn benaderd via FBNed, de Governance University, de NCD, de NCR, de NVTZ, de NVTC, de VTW, SER/Topvrouwen, VNO-NCW West, VTOI-NVTK, stichting Blikverruimers, naast het eigen netwerk van commissarissen en bestuurders die veelal reeds jaren betrokken zijn bij het onderzoek. Dit jaar was iWink cosponsor van het onderzoek.
Bekijk het uitgebreide rapport
Eerdere onderzoeken vindt u op de pagina ‘Commissarissen’ terug.
Persberichten
Wat moet de rvc met algoritmes?
24 jun 2024
Of zorgt AI zelf voor besluitvorming over digitalisering, AI en cyberweerbaarheid?
Commissarissen weten (nog steeds) niet wat ze met AI moeten en kunnen. Dit blijkt uit het eerste deelrapport van de 16de editie van het jaarlijkse Grant Thornton commissarissen benchmarkonderzoek van Board in Balance en Herbert Rijken: ‘Wat moet de rvc met algoritmes? Of zorgt AI zelf voor besluitvorming over digitalisering, AI en cyberweerbaarheid?’. Aan het onderzoek deden 160 commissarissen, bestuurders, secretarissen van rvc’s en internal auditors mee.
AI: kan het de organisatie en de rvc helpen?
Vorig jaar kozen we als titel 'Wanneer komt commissaris uit digitale winterslaap?' Met als ondertitel 'wat moet de rvc met algoritmes'. Gezien de resultaten is besloten van de ondertitel van vorig jaar de hoofdtitel van dit jaar te maken.
De commissaris lijkt nog steeds niet te weten wat met algoritmes aan te vangen. Ze geven aan dat organisaties, rvb's en ook zijzelf nog geen goed beeld hebben van de voor- en nadelen van AI voor de organisatie. In veel organisaties ontbreekt zelfs nog beleid hoe om te gaan met AI. Dat is al wat zorgelijker. Vooral ook omdat de commissarissen geen verbod wensen op het gebruik van AI door het management bij het herijken van de doelstelling en strategie. Bovendien is er geen overeenstemming of algoritmes in de organisatie alleen beslissingsondersteunend mogen zijn.
Kortom, niet voldoende kennis bij commissarissen, niet altijd beleid bij de organisatie en een commissaris die niet met zekerheid kan zeggen of dat wat hij voorgeschoteld krijgt nu wel of niet met behulp van algoritmes tot stand is gekomen. Steekt de commissaris de kop in het zand? Tegelijkertijd lijkt de commissaris ook beperkt nagedacht te hebben over wat AI voor de rvc en/of hem of haar zelf zou kunnen betekenen. Zou AI de rvc aan de zo gewenste tijdswinst kunnen helpen?
Cyberweerbaarheid: organisatie, rvb en rvc oefenen!
In alle sectoren die we in het onderzoek onderscheiden vinden respondenten het belangrijk dat de organisatie een cybersecurityoefening gaat doen. Het liefst met betrokkenheid van de rvb en eigenlijk ook met betrokkenheid van de rvc. Bij die laatste groep ligt de instemming overigens wat lager dan bij de eerste twee.
Duurzaamheid: rvc wil ESG-factoren meer laten meewegen in beloningsbeleid rvb
Veertien van de achttien benchmarks hebben veranderwensen bij het voldoende meewegen van milieufactoren en sociale factoren in het beloningsbeleid van de rvb. Voor nog eens elf benchmarks geldt dat ook voor governancefactoren. Verder zijn commissarissen kritisch naar zichzelf (of naar collega’s) als het gaat over de intrinsieke motivatie om te voldoen aan ESG. Dat pleit de rvb en het senior management niet vrij want ook daar geven de respondenten aan dat de drijfveer voor het voldoen aan ESG iets meer uit intrinsieke motivatie zou mogen bestaan en niet alleen uit wettelijke verplichting.
Over de 16de editie van het commissarissen benchmarkonderzoek
Het Grant Thornton commissarissen benchmarkonderzoek van en uitgevoerd door Aalt Klaassen, Dirk-Jaap Klaassen en Oscar Toebosch van Board in Balance bv en prof. dr. Herbert Rijken, werd voor de 16de keer uitgevoerd. De resultaten zijn in twee deelrapporten gepubliceerd.
Aan het onderzoek deden 160 commissarissen, bestuurders, secretarissen van rvc’s en internal auditors mee. Het onderzoek geeft resultaten weer voor in totaal 18 benchmarks. Hiertoe behoren benchmarks op sectorniveau: onder andere het beursgenoteerd bedrijf, groot-niet-genoteerd bedrijf, MKB, familiebedrijf, woningcorporatie, zorginstelling, onderwijsinstelling en op persoonsgebonden niveau: de voorzitter van de rvc, de vrouwelijke commissaris, de jongere commissaris en de commissaris die lid is van de auditcommissie.
94 respondenten werkten mee via een persoonlijk interview en 66 respondenten vulden de online enquête in. Van de respondenten zijn er 71 vrouw, 42 vervullen de rol van voorzitter van een rvc.
De respondenten zijn benaderd via FBNed, de Governance University, de NCD, de NCR, de NVTZ, de NVTC, de VTW, SER/Topvrouwen, VNO-NCW West, VTOI-NVTK, stichting Blikverruimers, naast het eigen netwerk van commissarissen en bestuurders die veelal reeds jaren betrokken zijn bij het onderzoek. Dit jaar was iWink cosponsor van het onderzoek.
Bekijk het uitgebreide rapport
Eerdere onderzoeken vindt u op de pagina ‘Commissarissen’ terug.