Ondanks de titel is de vereenvoudigde ABC-regeling één van de meest complexe regelingen in de btw. Een ABC-transactie wordt ook wel een driehoeks- of ketentransactie genoemd. Bij een dergelijke transactie zijn in principe drie partijen betrokken, maar het kunnen er ook meer zijn. Bij de standaard ketentransactie verkoopt partij A goederen aan partij B. Partij B verkoopt de goederen aan partij C. Kenmerkend aan een ketentransactie is dat het transport van de goederen direct van partij A naar partij C plaatsvindt. Partij B krijgt niet de feitelijke beschikkingsmacht over de goederen en is een zogenoemde tussenhandelaar.
Bij een ketentransactie ontstaan vaak problemen wanneer de goederen vanuit een EU-land naar een ander EU-land worden vervoerd. Volgens vaste rechtspraak van het Hof van Justitie is maar één verkoop in de keten de van btw vrijgestelde intracommunautaire levering. De andere verkoop in de keten is een binnenlandse levering in het land van vertrek óf het land van aankomst van de goederen. Over de binnenlandse levering is btw verschuldigd.
Er zijn ingewikkelde regels voor het aanwijzen van de van btw vrijgestelde intracommunautaire levering. Sinds de invoering van de quick fix voor ketentransacties per 1 januari 2020, is de eerste levering (van partij A naar partij B) sneller de intracommunautaire levering dan vroeger. Dit heeft tot gevolg dat partij B een intracommunautaire verwerving en binnenlandse levering in het EU-land van aankomst van de goederen verricht. Het is deze ongewenste verplichting voor een btw-registratie die de vereenvoudigde ABC-regeling wil voorkomen.
Voor de vereenvoudigde ABC-regeling gelden veel voorwaarden. Eén van de voorwaarden is dat de tussenhandelaar expliciet op de factuur aan partij C vermeldt dat de ‘btw verlegd’ is naar partij C. Het aanwijzen van partij C als de verschuldigde van de btw in het EU-land van aankomst is namelijk een belangrijke voorwaarde voor de vereenvoudigde ABC-regeling.
In deze rechtszaak heeft de tussenhandelaar niet de juiste factuurvermelding gemaakt. De tussenhandelaar zette op de factuur ‘van btw vrijgestelde intracommunautaire driehoekstransactie’. Partij C droeg geen btw af in het EU-land van aankomst van de goederen en was naderhand onbereikbaar. Het lijkt erop dat partij C een btw-fraudeur is.
Het Hof van Justitie was onverbiddelijk en oordeelt dat de tussenhandelaar de vereenvoudigde ABC-regeling niet meer kon toepassen. Op de factuur is niet de wettelijk voorgeschreven opmerking gemaakt. Dit kon niet worden hersteld, omdat partij C niet meer bereikbaar was. Het gevolg is dat de tussenhandelaar btw verschuldigd is in het EU-land van bestemming, in dit geval Tsjechië. Deze btw kan vermoedelijk niet meer worden verhaald op partij C en is daarmee een kostenpost.
De uitspraak van het Hof van Justitie is enigszins verassend, omdat een groot belang wordt gehecht aan een formaliteit. De laatste jaren leek het er juist op dat formaliteiten minder belangrijk werden in de btw, als maar aan de juiste materiële voorwaarden werd voldaan. De vraag is of het Hof van Justitie daar met deze zaak een draai in maakt.
In de praktijk zien wij dat het belang van verplichte factuuropmerkingen nog weleens wordt onderschat. Deze zaak laat zien dat het belangrijk is om te voldoen aan factuurvereisten en andere formele eisen. Het is niet ondenkbaar dat belastingdiensten hier strenger op gaan controleren. Ook bij reguliere intracommunautaire leveringen kunnen de gevolgen groot zijn. Wanneer een onderneming niet aan de voorwaarden voor toepassing van een vrijstelling voldoet, moet in principe btw worden betaald.
Wij adviseren om te controleren of bij uw onderneming de factuurvoorwaarden correct in de systemen zijn geïmplementeerd. Hierbij is het besteden van extra aandacht aan de verplichte opmerkingen op de facturen raadzaam. Neem gerust contact met ons op als u hier vrijblijvend over in gesprek wil. Wij kunnen hier uiteraard bij helpen.
Wij geven je graag nieuwe (internationale) inzichten op het gebied van financiën, bedrijfsvoering, strategie, governance, risk, compliance en meer.