Wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie

Met de invoering van dit wetsvoorstel wordt de transparantie vergroot, de rechtsbescherming van schuldeisers verbeterd en misbruik ervan effectiever bestreden. De verwachting is dat de regeling hierdoor toegankelijker wordt voor ondernemingen en het gebruik ervan wordt vergemakkelijkt.  

Wat is turboliquidatie? 

Turboliquidatie is de ontbinding van een rechtspersoon zonder baten, op eigen initiatief (art. 2:19 lid 4 BW). Dat wil zeggen dat u uw onderneming op een snelle manier kan ontbinden, zonder dat daar een financiële afhandeling bij nodig is. De wettelijke mogelijkheid hiervoor is in 1994 ingevoerd om misbruik van inactieve rechtspersonen te voorkomen. Met een turboliquidatie kan een inactieve vennootschap worden opgeheven bij de Kamer van Koophandel. Zo kunnen rechtspersonen niet alleen eenvoudig worden opgericht, maar ook weer eenvoudig worden opgeheven als de activiteiten worden gestaakt.  

Vorig jaar gebeurde dat ongeveer 33.000 keer, op een totaal van bijna 37.000 door de KvK geregistreerde ontbindingsbesluiten. Volgens onderzoek van de Belastingdienst gaat het in het merendeel (80%) van de gevallen van turboliquidatie om boedels zonder baten en zonder fiscale schulden.  

Met turboliquidatie kan worden voorkomen dat schulden oplopen en een faillissement onafwendbaar wordt. De voorgestelde regeling zorgt ervoor dat ondernemers, als de economische gevolgen van de COVID-19 pandemie straks zijn bedwongen, zowel privé als zakelijk verder kunnen.  

Misbruik en bescherming schuldeisers  

Risico op misbruik is mogelijk, maar het is niet zo dat turboliquidaties over het algemeen onbetrouwbaar zijn of dat de regeling ongeschikt is.  

Indien sprake is van een turboliquidatie met achterlating van schulden moet de positie van schuldeisers volgens de minister wel verbeterd worden. Het wetsvoorstel moet schuldeisers beter in staat stellen om te beoordelen of er sprake is van benadeling. Ook moeten schuldeisers gemakkelijker stappen kunnen ondernemen wanneer er sprake is van benadeling.  

Financiële verantwoording  

Het wetsvoorstel bevat een verplichting voor het bestuur om bij turboliquidatie een aantal stukken openbaar te maken door deze te deponeren in het handelsregister. In deze stukken wordt financiële verantwoording afgelegd over de ontbinding van de rechtspersoon en de eventuele voorafgaande feitelijke vereffening. Het gaat daarbij om de volgende stukken: 

• Een balans en een staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden. Als over het voorgaande boekjaar nog geen jaarrekening openbaar is gemaakt, moet ook met betrekking tot het voorgaande boekjaar een balans en een staat van baten en lasten worden opgesteld en gedeponeerd; 
• Een beschrijving van:
  • De oorzaak van het ontbreken van baten op het tijdstip van de ontbinding;
  • Indien aan de orde, de manier waarop de baten van de rechtspersoon zijn gerealiseerd en de opbrengsten zijn verdeeld
  • Indien aan de orde, de redenen waarom een schuldeiser of schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven.
• De jaarrekeningen over de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden, als daarvoor op grond van artikel 394 lid 3 van dit boek een plicht tot openbaarmaking bestaat waar nog niet aan is voldaan, in voorkomend geval inclusief de accountantsverklaring, bedoeld in artikel 393 lid 5. 

De stukken moeten binnen veertien dagen na de ontbinding van de rechtspersoon (die gelijktijdig plaatsvindt met de beëindiging) worden gedeponeerd door het bestuur bij het handelsregister. De stukken zijn in het handelsregister in te zien zolang de verplichte bewaartermijn (zeven jaar) geldt. Nadat het bestuur deze deponeringen heeft gedaan, stelt het eventuele schuldeisers hiervan direct schriftelijk (waaronder begrepen per e-mail of via andere elektronische weg) op de hoogte.

Het gaat erom dat de schuldeisers snel op de hoogte worden gesteld van de beëindiging en de mogelijkheid om financiële gegevens van de rechtspersoon te raadplegen bij de te vermelden registers. Of het bestuur aan de mededelingsverplichting heeft voldaan, kan de rechter als omstandigheid meewegen in een eventuele procedure tegen het bestuur in het kader van de ontbinding zonder baten. Het bestuur en de aandeelhouders kunnen dus nog steeds de rechtspersoon beëindigen door middel van een feitelijke vereffening, gevolgd door een ontbindingsbesluit, mits aan de wettelijke verantwoordings- en bekendmakingsplicht als opgenomen in het wetsvoorstel wordt voldaan. (bron: Memorie van Toelichting) 

Schuldeisers kunnen, met machtiging van de kantonrechter, inzage krijgen in de administratie van de ontbonden rechtspersoon als er gronden zijn om te veronderstellen dat de verantwoordingsverplichting niet is nageleefd. Als er schulden achterblijven maakt dit wetsvoorstel het ook mogelijk om bestuurders langs civielrechtelijke weg een bestuursverbod op te leggen. Dit kan zijn als:  

• Niet aan de voorgestelde deponeringsverplichting hebben voldaan,
• In aanloop naar de ontbinding doelbewust één of meer schuldeisers aanmerkelijk hebben benadeeld; 
• Of herhaaldelijk betrokken zijn geweest bij een ontbinding zonder baten met achterlating van schulden of bij een faillissement en hen daarvan een persoonlijk verwijt treft. 

Het wetsvoorstel zorgt voor een tijdelijke regeling voor twee jaar, maar bevat ook de mogelijkheid deze te verlengen wanneer de intentie is om maatregelen uit deze wet permanent in te voeren.  

Wil u op de hoogte blijven van wetsvoorstellen en wijzigingen die relevant zijn voor u en uw onderneming? Schrijf u nu in voor onze nieuwsbrief. Heeft u specifieke vragen of wil u meer weten over deze of andere wetsvoorstellen?

Neem dan contact op met eens van onze experts