Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie: moet positie van schuldeisers versterken

Minister Dekker van Rechtsbescherming verwacht door de coronacrisis een hausse aan (turbo)liquidaties en maakt zich zorgen over misbruik en fraude wanneer een rechtspersoon eindigt met schulden zonder verantwoording. Er was al eerder kritiek op de regeling voor turboliquidatie dus de minister bereidde in 2019 al een wetsvoorstel voor. Dat liet door de coronacrisis even op zich wachten, maar eind juni bood hij een conceptwetsvoorstel ter consultatie aan.

Dit is de procedure bij (turbo)liquidatie

Heeft de BV nog baten, dan is de normale procedure rond de beëindiging (liquidatie) als volgt:

• de aandeelhoudersvergadering neemt het besluit tot ontbinding van de rechtspersoon.
• dit besluit wordt ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
• het vermogen wordt vereffend.
• en nadat de vereffening is afgerond, wordt een slotbalans gepubliceerd met aankondiging in een landelijk dagblad.
• na een wachttijd van 2 maanden wordt dit gemeld bij de Kamer van Koophandel, en houdt de BV op te bestaan.

Bij een turboliquidatie blijven de laatste 3 stappen achterwege. Na de inschrijving van het besluit tot ontbinding houdt de BV direct op te bestaan. Een turboliquidatie is alleen mogelijk als de BV geen baten heeft. Of er wel of geen schulden zijn speelt geen rol. Met ‘baten’ bedoelt de minister de activa van de BV.

Kans op misbruik

De huidige regeling van de turboliquidatie biedt mogelijkheden tot misbruik. De rechtspersoon, die is opgehouden te bestaan, kan tenslotte nog schulden hebben. De schuldeisers zitten dan met een schuldenaar die niet meer bestaat en staan 1-0 achter. Een rechtspersoon met schulden (en nog wel baten, maar onvoldoende om de schulden te betalen) moet dit via een faillissement afwikkelen.

Nieuwe wet eist meer transparantie

Door meer transparantie wil de overheid dit misbruik voorkomen. Het bestuur van de BV moet binnen 10 dagen na liquidatie de volgende documenten deponeren bij de Kamer van Koophandel:

• balans en staat van baten en lasten over het boekjaar waarin van ontbinding; (NB. zo’n slotbalans is ook gebruikelijk in de normale procedure.).
• een schriftelijke opgave van de reden voor het ontbreken van baten.
• een slotuitdelingslijst (als vóór de ontbinding schuldeisers zijn betaald).
• de jaarrekeningen van eerdere jaren. Dit geldt alleen bij een publicatieplicht en voor zover dat nog niet gebeurd is.
  NB: deze verplichting geldt ook als de ontbonden rechtspersoon geen schulden meer heeft.

De afwikkeling van een (turbo)liquidatie wordt zo bewerkelijker brengt meer kosten met zich mee.

Bestuursverbod

Naast de deponeringsplicht biedt het wetsvoorstel de mogelijkheid van een bestuursverbod. De rechter kan de bestuurders een verbod opleggen om de functie van bestuurder uit te oefenen. Dat kan wanneer bestuurders:

• niet hebben voldaan aan de deponeringsverplichting bij een turboliquidatie.
• in aanloop naar de liquidatie doelbewust één of meer schuldeisers aanzienlijk hebben benadeeld.
• herhaaldelijk betrokken waren bij een ontbinding zonder baten, met achterlating van schulden.

Conclusie

Met deze nieuwe lijst aan verplichtingen is het de vraag of liquidatie volgens de normale procedure (inclusief vereffening) minder belastend en dus aantrekkelijker wordt. Hoewel er in de reacties bij de internetconsultatie wel wat kanttekeningen op het voorstel worden gemaakt, is de overwegende reactie positief. De Minister wil in de herfst van 2021 een definitief wetsvoorstel voorleggen aan de Tweede Kamer. Als het parlement vlot reageert, kan de wet eind 2021 in werking treden. Vooralsnog gaan de regels dan tijdelijk voor de duur van 2 jaar gelden.