Integriteit organiseren moeilijk? Dat valt best mee!

De essentie van integer handelen

Integriteit gaat vooral over ‘het goede doen’: wat is in het belang van de betrokkenen het beste, wat sluit aan bij de geldende regelgeving en/of verwachtingen. Of andersom: niks doen wat niet mag volgens de wet, niks doen waar anderen nadeel van ondervinden, niet uw eigen gewin of dat van uw organisatie ten koste laten gaan van anderen. Klinkt heel simpel, maar in de praktijk is het natuurlijk niet zo makkelijk. Drie elementen van integer handelen zijn essentieel:

1. Wie zijn belanghebbenden bij uw organisatie?
2. Wat is juist?
3. Hoe maakt u een bewuste keuze?

1. Identificeer belanghebbenden

In uw bestuurskamer gebruikt u misschien al stakeholdermanagement om besluiten te nemen en de impact daarvan te bepalen. De kring van uw belanghebbenden groeit echter. Waar u als organisatie vroeger vooral keek naar uw klanten, aandeelhouders en (vaste) medewerkers, moet u nu uw hele waardeketen overzien, inclusief: producenten, leveranciers, tussenhandelaren, agenten, vertegenwoordigers, ingehuurde zzp-ers, onderaannemers, et cetera. Ook moet uw organisatie steeds meer rekening houden met de impact op uw omgeving, zoals veiligheidsaspecten, afvalstoffen en (geluids)overlast. Last but not least, heeft uw organisatie te maken met allerlei maatschappelijke verwachtingen, bijvoorbeeld ten aanzien van diversiteit & inclusie, beloningsbeleid voor de top, dividenduitkeringen en belastingafdracht. Gaat u niet adequaat om met de belangen van uw direct en indirect betrokkenen, dan heeft dit grote impact op de reputatie van uw organisatie. Bij het inventariseren van uw belanghebbenden en hun belangen heeft u dus een brede benadering nodig.

2. Hanteer uw moreel kompas

Zijn uw belanghebbenden bekend, dan is uw volgende vraag hoe u bepaalt wat ‘juist’ is. Hiervoor heeft u een moreel kompas nodig. Iedereen ontwikkelt een persoonlijk moreel kompas, gebaseerd op opvoeding en de waarden die u van huis uit meekrijgt. Ook cultuur, religie, school en ervaringen dragen bij aan de ontwikkeling van uw persoonlijke waarden. Bij besluitvorming in organisaties speelt uw persoonlijke morele kompas uiteraard een rol, maar zijn vooral de waarden die uw organisatie heeft gedefinieerd van belang. Deze organisatiewaarden moeten leidend zijn bij het bepalen van uw strategische koers en het maken van keuzes bij morele dilemma’s.

3. Kies en verantwoord

Nu u uw belanghebbenden en hun belangen goed voor ogen heeft en u een moreel kompas heeft op basis van de organisatiewaarden, is uw laatste stap het doorlopen van een gestructureerd proces voor morele oordeelsvorming. Hiervoor zijn verschillende methodes ontwikkeld, zoals het op Nyenrode ontwikkelde en door de NBA geadopteerde ‘moreel intervisiemodel’. Gebruikt u zo een model:

• doorloop deze dan zorgvuldig zodat u geen stappen overslaat en
• leg de uitkomsten van de verschillende stappen vast zodat u deze kunt gebruiken als u achteraf verantwoording moet afleggen over uw gemaakte keuzes.

Meer informatie?

Meer weten over het organiseren van integriteit binnen uw organisatie, het definiëren van uw organisatiewaarden en/of morele besluitvorming? Neem dan contact op met Yvonne Vlasman