Klokkenluiders

Een veilige werkomgeving leidt tot meer patiëntveiligheid

Door:
Tessa Reitsma
zorgmedewerkers in gesprek
Misstanden in de gezondheidszorg, zoals de pgb-fraude, verkeerd uitgevoerde operaties of het voorschrijven van verkeerde medicatie, hebben vaak drastische gevolgen voor de zorginstelling én de patiënt of zorgvrager. Een veilige werkomgeving (dus zonder angstcultuur) met een goede klokkenluidersregeling geeft zorgmedewerkers de kans misstanden en inbreuken veilig en anoniem te melden.
Onderwerpen

Wat doet angstcultuur met kwaliteit in de zorg?

Het naleven van protocollen en procedures is in de gezondheidszorg extra belangrijk om zo de beste kwaliteit aan zorg te leveren en misstanden te voorkomen. Toch blijkt er een overheersende angstcultuur in de gezondheidszorg te zijn: zorgmedewerkers durven zich op de werkvloer vaak niet uit te spreken over zorgen, twijfels of vragen die zij hebben. Deze angstcultuur kan ontstaan door de sterke hiërarchie in een zorginstelling en het gedrag dat collega’s naar elkaar vertonen. Het kan voor een arts in opleiding bijvoorbeeld aanvoelen als ‘kritiek geven op de werkwijze van een collega-arts’ bij het geven van een suggestie om tot een betere beslissing of behandeling te komen. Soms heeft deze ‘suggestie’ niet zoveel gevolgen en soms kan deze juist leiden tot een hogere kwaliteit aan zorg. 

In een onveilige werkomgeving ervaren medewerkers geen ruimte om gedrag of handelingen van een collega te corrigeren bij het niet voldoen aan procedures of wet- en regelgeving. Dit vergroot de kans op misstanden en inbreuken in zorginstellingen. 

Wat bereikt u met een veilige werkomgeving?

In een veilige werkomgeving voelen medewerkers (bijvoorbeeld die arts in opleiding) wél de ruimte om hun perspectief te delen. Durven uw medewerkers twijfels, meningen of zorgen niet direct uit te spreken? Bied hen dan een andere mogelijkheid dit te delen. Met een klokkenluidersregeling en een goed meldkanaal geeft u uw zorgmedewerkers de kans om veilig en eventueel anoniem misstanden of inbreuken te melden. 

In onze whitepaper ‘De kracht van speaking up’ geven wij u tips die bijdragen aan een veiligere werkomgeving waarin uw medewerkers zich meer durven uit te spreken.

Wat is het belang van klokkenluiden?

Het blijkt voor zorgmedewerkers vaak lastig om incidenten te melden (klokkenluiden). Melden is wel dé belangrijkste manier om de veiligheid van uw patiënten te bewaken. Klokkenluiden leidt namelijk wel degelijk tot relevante veranderingen. Denk aan het vergroten van transparantie en verantwoording in de verschillende onderdelen van de gezondheidssector en het identificeren van bestaande hiaten in de bestaande en geaccepteerde procedures, die men vervolgens kan aanscherpen. 

Met een goed ingevoerde en algemeen bekende klokkenluidersregeling zorgt u ervoor dat meldingen eerst intern binnenkomen en dat men dit ook ziet als iets positiefs. Zo leert uw zorginstelling van de ‘fouten’ en kunt u kijken hoe u deze in de toekomst voorkomt. Dit verhoogt uiteindelijk de veiligheid van patiënten en voorkomt negatieve publieke opinie en media-aandacht.

Hoe implementeert u integriteit?

Uit onderzoek blijkt dat, naast het implementeren en verbeteren van uw beleid en procedures waarin u intern melden beloont of aanmoedigt, vooral uw aandacht voor integriteit cruciaal is. Laat bijvoorbeeld integriteit/ethiek onderdeel zijn van de kernwaarden van uw organisatie en toon zelf ook integer leiderschap. Alle leidinggevenden moeten naast actieve en open luisteraars ook zeker rolmodellen zijn op het gebied van integriteit. Dit type leiderschap draagt uiteindelijk ook bij aan een integere cultuur waarin men melden ziet als het 'juiste’ doen. Dit leidt tot een veilige omgeving voor uw patiënten en uw zorgmedewerkers.

Nieuwsgierig?

Op donderdag 23 november organiseren wij op ons Grant Thornton kantoor in Rotterdam een Masterclass Klokkenluidersregeling. Tijdens deze interactieve sessie gaan wij met u het gesprek aan over de klokkenluidersregeling en speak-up cultuur. Lijkt het u interessant om deel te nemen, schrijf u dan in via deze link.

Liever contact met onze collega’s? Zie het niet als een drempel, maar als een kans, en neem contact met ons op.