Wij geven je graag nieuwe (internationale) inzichten op het gebied van financiën, bedrijfsvoering, strategie, governance, risk, compliance en meer.
Hoofdelijke aansprakelijkheid (dit betekent dat elke schuldenaar voor de volle 100% van de schade kan worden aangesproken, ook al ben je met bijvoorbeeld 3 bestuurders) van een bestuurder kan worden aangenomen als deze wist (of behoorde te weten) dat de vennootschap een verplichting niet zou kunnen nakomen en voor de schade die nadien optreedt geen verhaal zou bieden. Een voorbeeld hiervan is het kopen van goederen voor de BV, terwijl de bestuurder wist dat de BV het niet kon betalen en op de hoogte was dat de BV verder geen verhaal kon bieden.
Ook selectieve betalingen kunnen onder de noemer onrechtmatig geschaard worden. Wanneer je als bestuurder een selectieve betaling doet, bijvoorbeeld op de rand van een faillissement, kan dit een ernstig persoonlijk verwijt opleveren. Als bestuurder kan je dan hoofdelijk aansprakelijk worden gehouden voor het bedrag wat (onrechtmatig) selectief is betaald. In beginsel geldt er volledige betalingsvrijheid, maar als een faillissement onafwendbaar wordt, kan een betaling aan bijvoorbeeld jezelf, een holding of een moedermaatschappij als onrechtmatig worden beschouwd.
Als de vennootschap in zogeheten “betalingsonmacht” verkeert, is zij verplicht om binnen twee weken nadat gebleken is dat het niet tot betaling van onder meer de loon- en omzetbelasting in staat is, hiervan een schriftelijke mededeling doet bij de Belastingdienst (melding betalingsonmacht). Als er wordt gevraagd om inlichtingen te geven en stukken te overleggen, moet de vennootschap dit ook doen. Niet alleen de bestuurder van de BV kan hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor deze belastingen. Ook de personen die niet als bestuurders zijn ingeschreven maar wel actief het beleid bepalen kunnen hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld.
Diezelfde termijn (twee weken) geldt trouwens ook voor de situatie waarin een vennootschap niet in staat is om de premiebijdrage te betalen aan het bedrijfstakpensioenfonds. De vennootschap moet daarvan (schriftelijk) mededeling doen aan het pensioenfonds. Doe deze melding tijdig, anders kan het pensioenfonds u als bestuurder hoofdelijk aansprakelijk houden voor de onbetaalde premies.
Verkeer je als ondernemer in zwaar weer? Dan is het zaak rekening te houden met aansprakelijkheden waar je als bestuurder tegenaan kunt lopen, zoals:
Gaat uw onderneming failliet, dan kunt u als bestuurder aansprakelijk worden gesteld voor het gehele tekort in het faillissement. Als de onderneming niet heeft voldaan aan de boekhoudverplichting en/of de deponeringsplicht voor de jaarrekening (voor beide geldt een termijn van drie jaar), wordt vermoed dat de bestuurder zijn taak niet naar behoren heeft vervuld én dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement. Het is dan aan de bestuurder om aan te tonen dat er géén sprake is van onbehoorlijk bestuur. Medebeleidsbepalers kunnen ook persoonlijk aansprakelijk worden gesteld op deze grond. Let als bestuurder dus goed op dat u de administratie van de onderneming altijd op orde heeft en dat u de jaarrekening tijdig deponeert. Zo kunt u claims op grond van onbehoorlijk bestuur voorkomen.
Ook tegenover de rechtspersoon (uw onderneming dus) bent u als bestuurder verplicht uw taken naar behoren uit te voeren. In het geval van faillissement kan de curator namens de rechtspersoon de bestuurder aanspreken. Om van bestuurdersaansprakelijkheid te kunnen spreken geldt allereerst de hoge drempel van ernstige verwijtbaarheid. Wanneer hiervan sprake is volgt onder meer uit de rechtspraak. Enkele voorbeelden zijn:
Wees als bestuurder dus bewust dat u integer handelt en geen grote financiële risico’s neem die ten koste gaan van het bestaan van de BV.
Wanneer (een bestuurder namens) de vennootschap vlak voor de faillietverklaring een rechtshandeling vrijwillig verricht en de vennootschap wist (of behoorde te weten) dat schuldeisers benadeeld zouden worden, dan kan de curator deze handeling terugdraaien. Voor rechtshandelingen tot een jaar voor het faillissement wordt vermoed dat men wist dat schuldeisers daarmee benadeeld werden. Voorbeelden zijn het voor een veel te laag bedrag verkopen van een bedrijfsauto of machines.
Heuglijk nieuws: de aandeelhouders hebben besloten tot dividenduitkering! Dit besluit moet daarna nog door het bestuur worden goedgekeurd. Als goedkeuring is gegeven maar de vennootschap na een uitkering haar opeisbare schulden niet meer kan betalen, dan zijn de bestuurders die dat ten tijde van de uitkering wisten (of behoorden te weten) tegenover de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk voor het tekort dat door de uitkering is ontstaan. Bij een faillissement kan de curator de bestuurder daarvoor hoofdelijk aansprakelijk houden. Opletten dus!
Pas als bestuurder ook op met het geven van een misleidende voorstelling in de jaarrekening, tussentijdse cijfers of het bestuursverslag! Als deze informatie tot schade lijdt bij derde partijen kan dit eventueel hoofdelijke aansprakelijkheid tot gevolg hebben, tenzij u als bestuurder bewijst dat de schade niet aan u te wijten is.
Een laatste categorie die kan leiden tot aansprakelijkheid voor bestuurders, is die van milieuovertredingen. Oók daar speelt hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuurders een rol. In het privaatrecht is dat op basis van een onrechtmatige daad. Hierbij moet de bestuurder een persoonlijk ernstig verwijt worden gemaakt. Bij een overtreding die wordt gesanctioneerd via het bestuursrecht gaat het om een bestuurlijke boete, last onder dwangsom of last onder bestuursdwang die worden opgelegd aan de overtreder. Bestuurders kunnen ten aanzien van milieuovertredingen dus wel degelijk hoofdelijk aansprakelijk zijn.
Hoewel als uitgangspunt dus geldt dat een bestuurder niet persoonlijk aansprakelijk is voor de schulden van die rechtspersoon, bent u als bestuurder niet gevrijwaard van alle persoonlijke aansprakelijkheden. Het is en blijft van groot belang om ook in turbulente tijden aan al uw wettelijke plichten te blijven voldoen. Een verkeerde beslissing kan immers grote persoonlijke financiële gevolgen hebben.
Heeft u vragen over bestuurdersaansprakelijkheid? Of heeft u als ondernemer te maken met turbulente tijden en wilt u weten wat uw mogelijkheden zijn?
Neem dan contact op met één van onze ondernemingsrechtspecialisten
