Whitepaper CSRD
Als samenleving staan we voor een immense verduurzamingsopgave om onze wereld leefbaar te houden. Van ondernemingen wordt verwacht dat zij daarin verantwoordelijkheid nemen, voor de impact op mens, milieu en samenleving.
In de CSRD gap analyse heeft u bepaald welke informatie u al heeft om te rapporteren volgens CSRD – zoals een beleid ten aanzien van CO2 reductie of veiligheid, en data om voortgang daarop te laten zien – en welke zaken u nog niet heeft (de ‘gaps’), en dus nog zal moeten ontwikkelen en inrichten. Dit heeft u nodig om straks de benodigde CSRD componenten in uw bestuursverslag te rapporteren. In onderstaande paragrafen lichten we op hoofdlijnen toe wat de verwachting is binnen de verschillende ESRS vereisten.
CSRD verwacht dat een organisatie op twee niveaus aangeeft hoe zij stuurt op duurzaamheid: zowel vanuit de overkoepelende organisatiestructuur, als op themaniveau. ESRS 2, de algemene vereisten, richt zich op het overkoepelende organisatieniveau.
In basis vraagt ESRS 2 om een beschrijving van het business model en de strategie van de organisatie, en hoe duurzaamheid daar al dan niet een rol in speelt, in relatie tot de externe omgeving. Qua externe omgeving wordt hier de link gemaakt naar de materialiteitsanalyse (de uitvoering en uitkomsten), evenals naar de waardeketen (de inzichtelijkheid).
Daarnaast vraagt ESRS 2 om een beschrijving van hoe duurzaamheid verankerd is in governance aan de hand van een aantal specifieke punten.
Deze zaken hebben ten doel om een lezer te helpen te begrijpen:
Dit stuk hoeft geen boekwerk te zijn – maar wel begrijpelijk. Een goede richtlijn is dat iemand die de organisatie niet kent, na het lezen van dit stuk een goed beeld heeft van de bedrijfsactiviteiten, omgeving en hoe de organisatie daarbinnen op duurzaamheid stuurt. Een behulpzaam model voor het uittekenen van uw business model gekoppeld aan duurzaamheid, is het waardecreatiemodel.
Naast de rapportage vereisten op overkoepelend organisatieniveau, vraagt de CSRD specifieke zaken te rapporteren voor elk van de materiele thema’s, welke u in de dubbele materialiteitsanalyse heeft bepaald. Voor elk materieel thema, vraagt de CSRD u te rapporteren over “BAIT”: welk Beleid en Acties de organisatie heeft om die thema’s te beheersen. En welke Indicatoren en Targets worden gebruikt om resultaten en voortgang te meten. In de paragrafen hieronder leggen we in meer detail uit wat er wordt verstaan onder deze “BAIT”:
Dit is het beleid waarmee uw organisatie stuurt op de geïdentificeerde impacts, risico’s en kansen. De CSRD vraagt u de inhoud, algemene doelstellingen, scope (de activiteiten, delen van de keten en stakeholdergroepen waarop het zich richt) en de persoon verantwoordelijk voor de uitvoering van uw beleid te beschrijven. Voor themaspecifieke ESRS, zoals S1, wordt er gevraagd in welke mate er rekening gehouden is met de belangen van betroffene stakeholders.
Het is mogelijk dat uw organisatie al beleid heeft voor enkele thema’s. Controleer of uw beleid aan de vereisten voldoet of dat er nog onderdelen ontbreken. Voor andere thema’s moet u misschien een nieuw beleid opstellen. In dat geval kan het nuttig zijn om de structuur van de CSRD te gebruiken, zodat alle belangrijke aspecten gedekt zijn.
Voorbeeld (vergemakkelijkt): Ons beleid op Diversiteit & Inclusie is er op gericht om een betere genderbalans in onze senior management laag te brengen, met als doel onze operationele performance te verbeteren, een inclusievere cultuur te realiseren en medewerkers aan te trekken en behouden.
Dit zijn de concrete acties waarmee uw organisatie beoogt het beleid te realiseren en de beoogde doelstellingen te halen. De CSRD vraagt u de scope en tijdshorizon van de acties te beschrijven, evenals eventuele (grote) investeringen die hiervoor nodig zijn.
Voorbeeld (vergemakkelijkt): Om ons beleid op Diversiteit & Inclusie te realiseren, beogen we a) doorstroom van vrouwen te faciliteren door training en mentoring programma’s en unconscious bias trainingen voor managers; b) uitstroom te beperken door in te zetten op flexibele werkomstandigheden; en c) zijinstroom te realiseren door te partneren met een aantal recruitment bureaus gespecialiseerd in recruitment van vrouwen.
Dit zijn de Key Performance Indicators (KPI’s) om de voortgang en effectiviteit van uw acties te meten. De CSRD vraagt u de relevante en meetbare indicatoren te rapporteren, waarmee u meet of u uw resultaten en voortgang bereikt. Denk aan het aantal ton CO2 uitgestoten, het aantal kilogram afval en het aantal trainingsuren van uw personeel. U kunt vastgestelde indicatoren gebruiken uit de relevante themaspecifieke ESRS, maar ook organisatie-specifieke indicatoren identificeren die niet in de ESRS staan.
De CSRD stelt geen vereisten aan de soorten data die uw organisatie gebruikt; indicatoren kunnen daarom komen van zowel primaire (eerstehandse, gemeten of verzamelde) als secundaire (berekende of geschatte) data. Wel wordt u gevraagd om de methodologie en aannames te rapporteren. Hiervoor kunt u een data management framework opzetten om deze goed bij te houden.
Voorbeeld (vergemakkelijkt): % vrouwen in senior management.
Dit zijn de meetbare en tijdgebonden doelstellingen op uw indicatoren. Denk dan bijvoorbeeld aan het % CO2 reductie dat u wilt bereiken. Targets zorgen voor duidelijkheid en richting, en maken het mogelijk om de voortgang en effectiviteit van de acties te monitoren en bij te sturen waar nodig. De CSRD vraagt u zoveel mogelijk ‘outcome’ gerichte targets te stellen: behalen deze targets de daadwerkelijke beleidsdoelstellingen?
Voorbeeld (vergemakkelijkt): 50% vrouwen in senior management in 2025.
In ESRS 2 staan minimum vereisten voor Beleid, Acties, Indicatoren en Targets beschreven (zoals hierboven vermeld per B, A, I & T.). In de themaspecifieke ESRS staan specifieke vereisten, zoals in ESRS S1 ‘Eigen personeel’. Deze vraagt u te rapporteren over bepaalde indicatoren: aantal personeelsleden uitgesplitst naar gender, aantal prestatiebeoordelingen per werknemer en arbeidsongevallen.
CSRD is in basis een transparantie richtlijn. Hoe ambitieus uw organisatie wilt zijn op specifieke thema’s is een strategische keuze. Concreet wil dat zeggen dat u in de BAIT keuzes kunt maken hoe uitgebreid of juist beknopt u deze inricht. Zo is het stellen van een target lang niet altijd verplicht: vaak vragen de
ESRSen naar het rapporteren “of er een target is voor dit thema en zo ja, wat?” Uw ambitie beïnvloedt de prioriteiten en de aard van BAIT.
Een goede implementatie vraagt dus om bepalen van het juiste ambitieniveau voor elk thema. In onze opdrachten met klanten gebruiken wij voor deze gesprekken vaak onderstaand ambitiemodel.
Als helder is hoe de ‘gaps’ gedicht kunnen worden, kunt u parallel aan de slag met het inrichten van een rapportageraamwerk. Dit is de structuur van welke informatie straks op welke manier in het bestuursverslag zal landen en welke onderbouwing daarvan in bijbehorende audit dossiers komt. We gaan hier in een volgend artikel uit deze reeks verder op in.
Een gestroomlijnd CSRD implementatieproces vraagt om een helder implementatieplan en de juiste mensen met kennis over bepaalde thema’s of bedrijfsonderdelen. Doorgaans adviseren we in dat kader een projectgroep samen te stellen die verantwoordelijk is voor het implementatieproces. Afhankelijk van de grootte van uw organisatie kan het nuttig zijn thema-eigenaren te benoemen, en een stuurgroep in te richten voor validatie en besluitvorming.
Of u al bezig bent met de implementatie voor uw CSRD rapport in 2024/2025 of nog moet beginnen; het is doorgaans geen klusje dat u ‘er even bij’ doet. Heeft u behoefte aan support, of aan een sparringpartner om de implementatie in dit proces? Onze experts denken graag met u mee, bouwend op CSRD implementatie ervaring bij >50 organisaties.
