Bij de invoering van box 3 werd het vermogen van 1 januari en 31 december gemiddeld. U had dus te maken met twee peildata voor de berekening van uw belastbare vermogen.
Sinds 2011 kent box 3 geen twee peildata meer maar slechts één peildatum, namelijk 1 januari. Het vermogen op die ene datum bepaalt voor het gehele kalenderjaar de situatie van box 3. Voor het berekenen van het vermogen en daarmee ook van de te betalen box 3 belasting is dit natuurlijk een erg eenvoudig systeem. In feite gaat de belastingdienst ervan uit dat al uw box 3 vermogen op 1 januari, gedurende het gehele kalenderjaar inkomen oplevert in box 3. Maar dat eenvoudige systeem kan heel nadelig en onrechtvaardig uitwerken.
Meer weten over box 3? Bekijk ons box 3 dossier >>
De hypotheekschuld van Henk en Ingrid op hun eigen woning bedraagt 100.000 euro. De rentevast periode liep gelukkig af op 15 januari 2017. In de jaren hiervoor hadden Henk en Ingrid flink gespaard zodat zij de hypotheekschuld op 15 januari 2018 geheel boetevrij konden aflossen. Op 1 januari 2017, de peildatum voor box 3 inzake de inkomstenbelasting 2017, stond er 300.000 euro op hun spaarrekening. Ander privé vermogen hadden zij niet per 1 januari 2017.
De belastingdienst kijkt in box 3 per 1 januari 2017 alleen naar dat spaargeld; de hypotheekschuld eigen woning zit niet in box 3 maar in box 1. Na aftrek van de vrijstelling van 50.000 euro voor fiscale partners gezamenlijk, is in box 3 dus 250.000 euro belast.
Hierover zijn Henk en Ingrid samen 2.670 euro aan box 3 belasting kwijt. Een hoge belastingaanslag in box 3 voor Henk en Ingrid. Want een flink deel, die 100.000 euro waarmee de hypotheek wordt afgelost, van hun spaargeld zit in feite maar twee weken in box 3 in plaats van het hele jaar. Het zou redelijk zijn om dan voor dat deel, 100.000 euro, alleen maar voor die twee weken belast te worden in box 3 en dus niet voor het hele jaar. Want de rest van het jaar is dat geld niet in box 3 maar in een andere box. Het is namelijk in box 1 beland bij de eigen woning. Dat zou ook ruim 1.325 euro aan belasting in box 3 schelen in het voordeel voor Henk en Ingrid (50/52e deel van 1.380 euro). Helaas gaat deze vlieger niet op. De belastingdienst belast alles alsof het op 1 januari aanwezige privé vermogen het gehele jaar in box 3 zit.
Tot nu toe is de belastingdienst met deze aanname bij de rechter steeds weggekomen. De vraag is echter of deze fictie, dat alles op 1 januari het hele jaar in box 3 blijft zitten, stand blijft houden vanaf 2017. We hebben immers sinds 2017 een gewijzigd systeem in box 3 zonder de mogelijkheid van tegenbewijs. In box 3 anno 2017 worden allerlei ficties gehanteerd, waaronder dus de fictie dat alles op die ene peildatum het hele jaar in box 3 inkomen oplevert. De belastingrechter kan die stapeling van ficties wel eens te onrechtvaardig vinden.
In het hiervoor uitgewerkte voorbeeld zou de fiscale soep al stukken minder heet zijn geweest als we net als vroeger niet één peildatum maar twee peildata hadden in box 3. Henk en Ingrid hadden dan 690 euro minder aan box 3 belasting betaald in vergelijking met het systeem wat we nu hebben. Dat is al heel wat minder onrechtvaardig.
De komende weken publiceren wij wekelijks een artikel over Box 3. Blijf op de hoogte door u aan te melden voor de Grant Thornton Actueel.
Wilt u weten wat uw mogelijkheden zijn voor uw spaargeld? Neemt u dan contact op met Cor Overduin of één van onze belastingadviseurs.
In ons box 3 thema gaan wij in op vragen die je wellicht heeft met betrekking tot box 3.
En wil je nieuwe inzichten rondom vermogensbehoud en vermogensoverdracht?
