Netwerkvrijstelling voor WKO’s? Hoge Raad aan zet

Wat is de netwerkvrijstelling?

De netwerkvrijstelling is in 2006 in de wet opgenomen om te zorgen dat een netwerk van kabels en leidingen vrij van overdrachtsbelasting blijft. Op een eerder moment bepaalde de Hoge Raad dat een dergelijk netwerk onroerend was en bij verkrijging dus overdrachtsbelasting verschuldigd is.

Bij de totstandkoming van de vrijstelling is geen duidelijke definitie van een ‘netwerk’ opgenomen. Hierdoor moet rechtspraak nu zorgen voor meer duidelijkheid en dus ook een juiste toepassing van deze vrijstelling.

Welke vraag speelt?

Een zorgaanbieder verkrijgt 3 gebouwen: 1 zorghotel en 2 gebouwen met zorgappartementen. Hierbij verkrijgt de zorgaanbieder ook 3 (opstalrechten op) WKO’s. De vraag is nu of de netwerkvrijstelling in de overdrachtsbelasting van toepassing is op de verkrijging van de WKO’s.

Wat zeggen eerdere uitspraken?

De rechtbank, die zich in eerste instantie mocht uitspreken, vond dat WKO’s geen netwerk zijn omdat deze niet bestemd zouden zijn voor transport van warmte naar een punt buiten het gebouw. Volgens de rechtbank is dus geen sprake van netwerkvrijstelling in de overdrachtsbelasting.

Het gerechtshof, dat zich daarna mocht buigen over deze casus, vond dat wel degelijk uit de werking en de functie van de bronnetten opgemaakt kon worden dat de netwerken warmte transporteerden van buiten naar binnen het gebouw of andersom. Volgens het gerechtshof dus wél sprake van netwerkvrijstelling in de overdrachtsbelasting. Hiertegen heeft de belastingdienst (de staatssecretaris van financiën) beroep in cassatie aangetekend.

Hoge Raad vraagt A-G om advies

En daarom is nu de Hoge Raad aan zet. Voordat de Hoge Raad uitspraak doet, is een conclusie van de advocaat-generaal (A-G) gevraagd. Deze is op 30 juli gepubliceerd en globaal gesteld als volgt:

Het beroep van de staatssecretaris is gebaseerd op 3 onderdelen:

1. De WKO’s zijn onzelfstandige bestanddelen van de gebouwen. Daarom geldt hetzelfde (belaste) overdrachtsbelastingregime.
2. De bronnetten zijn geen netwerken, maar onderdeel van de WKO’s. Hiervoor is de vrijstelling niet bedoeld.
3. De WKO’s, en dus ook hun bronnetten, zijn geen warmtenet in de zin van de Warmtewet omdat zij elk een eigen energievoorziening voor slechts één gebouw zijn. Hiervoor is de netwerkvrijstelling niet bedoeld.

De A-G behandelt deze 3 middelonderdelen van de staatssecretaris uitgebreid. Zijn conclusie: ze leiden alle 3 niet tot cassatie. De uitspraak van het gerechtshof blijft in stand en de vrijstelling is van toepassing!

Waarom nu pas dit vraagstuk?

WKO’s bestaan sinds een jaar of 10-15 en worden steeds gebruikelijker en verfijnder. Hierdoor neemt de toepassing van WKO’s ook meer en meer toe. Eigenlijk dus wel logisch dat niet eerder een procedure is gestart met de vraag of de netwerkvrijstelling in de overdrachtsbelasting van toepassing is. Tegelijkertijd mooi dat de procedure nu gelijk tot aan de Hoge Raad wordt gevoerd. Hierdoor komt er echt duidelijkheid op dit punt.

U blij, klimaat blij?

Het is natuurlijk nog even afwachten of de Hoge Raad de conclusie van de A-G volgt. Als dat gebeurt, dan wordt overdracht van WKO’s niet belemmerd door de heffing van 8 procent overdrachtsbelasting. Daarmee levert deze uitspraak financieel voordeel voor u en indirect ook een bijdrage aan de klimaatdoelstellingen! We houden u op de hoogte.