Het Openbaar Ministerie heeft onlangs de aandeelhouder en hoogste leidinggevenden van bouwbedrijf Strukton als verdachte aangemerkt voor het feitelijk leidinggeven aan ambtelijke omkoping. Zij schakelden bij een bouwproject in Saoedi Arabië een agent in om hen te helpen de lokale regels en gebruiken beter te begrijpen om zo een groot bouwproject binnen te halen. Het vermoeden is dat Strukton niet is nagegaan wat hij uitvoerde voor het geld dat hij ontving en nu rijst de vraag of hij zich schuldig maakt aan het betalen van steekpenningen om zo de opdracht binnen te halen. Hoe voorkomt u dat uw bouwbedrijf betrokken raakt bij mogelijke omkoping?
Waarom kunt u ook strafbaar zijn bij omkoping door een derde?
Nederlandse ondernemingen die grote bouwprojecten in het buitenland uitvoeren, schakelen vaak een lokale expert in: een tussenpersoon, agent, ‘local advisor’ of andere derde die helpt bij het vinden, inschrijven en de uitvoering van bouwprojecten. Soms richt het bouwbedrijf met deze lokale expert een ’joint venture’ op waar zij beide eigenaar van zijn. Op zich nog niks vreemds, maar dit brengt u wel een verhoogd risico. Misschien gebruikt deze partij, zonder dat u het weet, namelijk steekpenningen om overheidsambtenaren of leden van de koninklijke familie om te kopen en haalt zo de opdracht voor u binnen. Onder omkoping verstaan we het geven van giften, diensten en/of beloften om iemand aan te sporen iets te doen of na te laten. Door omkoping heeft de omkoper oneerlijke (zakelijke) voordelen.
Omkoping van een ambtenaar is in Nederland strafbaar en het Openbaar Ministerie (OM) kan u hier volgens de in Nederland geldende regels voor vervolgen. Waar de omkoping heeft plaatst gevonden is niet relevant voor mogelijke strafbaarstelling door het OM.
Heeft u onvoldoende gedaan om te voorkomen dat deze omkoping plaatsvond? Dan kan het OM ook u hiervoor strafbaar stellen, ook als u niet zelf de persoon of partij bent die deze omkoping initieerde of hiertoe opdracht heeft gegeven. Ook bij Nederlandse bouwprojecten loopt u het risico op deze manier betrokken te raken bij omkoping!
Hoe voorkomt u dat omkoping wordt gepleegd uit uw naam?
U heeft niet altijd zicht op wat uw ingeschakelde agent (in een ander land) uitvoert. U bent zelf niet bij alle besprekingen met uw toekomstige opdrachtgevers aanwezig. Hoe voorkomt u dat uw agent uw toekomstige opdrachtgever omkoopt zonder uw medeweten? Volg onderstaande stappen om het risico van uw betrokkenheid bij omkoping te verminderen:
- Screen uw agent Onderzoek vooraf wie de agent is die u inschakelt en wie bij deze agent betrokken zijn. Zijn er relaties met politieke personen? Beoordeel deze dan goed! Leg deze procedure vast in een screeningsbeleid en documenteer de uitkomsten van de screening, inclusief de risicoafweging die u maakt.
- Stel contract op Ga al voordat u de opdracht heeft verkregen altijd een contractuele overeenkomst aan met uw ingeschakelde agent, met hierin duidelijkheid over:
- dat u niet wil dat de agent zich schuldig maakt aan corruptie en omkoping;
- wat de vergoeding is en hoe u deze betaalt (bijvoorbeeld dat u de vergoeding alleen betaalt aan de contractpartij en in het land waar u de diensten levert);
- welke activiteiten de agent verricht en hoe de agent verantwoording aan u aflegt;
- een ‘right to audit’ clausule zodat u het recht heeft een boekenonderzoek bij de agent uit te voeren;
- dat bij overtredingen of wisseling van eigendom bij de agent u het contract met de agent kan ontbinden. Laat de agent dit contract expliciet tekenen!
- Controleer en waarborg Voer controles in zodat u waarborgt dat betalingen aan agenten aan verscherpte interne beheersing onderhevig zijn, zoals:
- aanvullende goedkeuring op een hoger niveau in de organisatie;
- extra controle op de factuur ten opzichte van het contract en;
- controle op betaalgegevens.
- Right to audit: uitvoeren en controleren Voer de right to audit ook echt uit en controleer verantwoordingsstukken en betalingsgegevens die u van uw agent ontvangt.
- Stel agentenbeleid op Werk bovenstaande punten uit in een agentenbeleid en implementeer deze in uw organisatie.
Waar kunnen wij u bij helpen?
- Agentenbeleid
Het kan ingewikkeld zijn om een passend agentenbeleid voor uw organisatie op te stellen en uit te werken. Vooral als u geen specialistische kennis in huis heeft op dit gebied. Wij helpen u bij het opzetten en implementeren hiervan.
- Trainingen
Wij geven uw werknemers trainingen zodat zij het risico op corruptie herkennen.
- Screening
Onze specialisten screenen uw nieuwe en bestaande agenten zodat u weet met wie u écht zakendoet.
- Right to audit
Het uitoefenen van uw right to audit en het uitvoeren van onderzoek als u signalen krijgt van onregelmatigheden.
Neem hiervoor contact op met één van onze specialisten.
