Pensioen

Wet Toekomst Pensioenen: zin en onzin van verandering goed werkend stelsel

Door:
Stefan Popelier
Older man and woman behind laptop
Het lijkt er sterk op dat ons pensioenstelsel écht gaat veranderen. Goed om daarom uw geheugen weer even op te frissen. Jarenlange gegarandeerde regelingen naar leeftijdsafhankelijke staffels veranderen naar een pensioenwet die uitgaat van een gelijkblijvend percentage: de Wet Toekomst Pensioen (WTP). Is dit nu écht het ei van Columbus?
Onderwerpen

Wat zegt het pensioenakkoord op hoofdlijnen?


We gaan naar een vlakke premie.

 Vanaf 2027 heeft iedereen een leeftijd onafhankelijke premie. Deze premies verschillen per bedrijf. Iedereen in hetzelfde bedrijf heeft dezelfde leeftijd onafhankelijke premie. 

Pensioenfondsen beleggen deze premie. 

Uw pensioenopbouw is hierdoor niet meer afhankelijk van alleen rente. Een belangrijke verandering omdat ongeveer 80 procent van de werknemers in Nederland een pensioenregeling heeft via een pensioenfonds. Deze uitkering lijkt gegarandeerd, maar de afgelopen jaren heeft u gezien dat dit niet altijd het geval is. Dalende rente laat kosten stijgen. Bij een hierdoor onbetaalbare premie kan een pensioenfonds er in een extreem geval voor kiezen de uitkering te verlagen. De afspraak in het pensioenakkoord dat rente geen leidende factor meer is, voorkomt dit probleem.

Risico ligt bij werknemers.

Pensioenfondsen garanderen het pensioen dus meer in een uitkering. Ze beleggen dit. En ja, zo ligt het risico bij werknemers in plaats van werkgevers. 

Partnerpensioen gebaseerd op salaris en onafhankelijk van diensttijd. 

Deze aanpassing zorgt voor een betere dekking van het partner- en daarmee ook het wezenpensioen. Dienststijd heeft namelijk voor een oudere werknemer die overstapt naar een andere werkgever altijd impact op de dekking. Het loskoppelen hiervan maakt de dekking beter. Een mogelijk nadeel is een kostenverhoging voor werkgevers.

Uitkering ineens. 

De WTP introduceert ook een uitkering ineens, gemaximeerd tot tien procent van het kapitaal. Het gaat alleen om een stukje vrijval van het deel van het opgebouwde pensioenkapitaal bestemd voor ouderdomspensioen en niet voor het partnerpensioen. Gepensioneerden hebben zo wel een kans om dingen te doen, zoals een lange reis of aflossing op de hypotheek. Dit gaat volgens de planning pas in op 1 januari 2024.

Wat gaat de WTP ons bieden?

Uiteindelijk moet dit leiden tot een duurzame pensioenregeling die voor iedereen transparant is en waarbij iedere werknemer met een pensioentoezegging precies kan zien wat de ontwikkelingen zijn van zijn of haar pensioen: de overgang naar ‘individuele pensioenpotjes’.

Waarom is de WTP nodig?

De vraag is: waarom moet dit allemaal? Nederland staat al jaren in de top drie van het beste pensioenstelsel ter wereld. Als iets goed is ga je het toch niet aanpassen?
Dit is een goede vraag die alleen met een slecht antwoord te beantwoorden is. Het pensioen in Nederland was namelijk helemaal niet meer zo goed. Er zijn de afgelopen jaren alleen maar reparaties geweest om vooral niet te hoeven ingrijpen in de hoogte van het pensioen. 

Terug naar het begin...

Ons huidige pensioenstelsel is opgezet net na de Tweede Wereld oorlog in een tijd dat de mensen het land moesten opbouwen. Het aantal ouderen versus jongeren was toen compleet anders: veel meer jongeren en veel minder ouderen. De ouderen konden toen ‘gemakkelijk zonder zorgen’ met pensioen. Dit is door de jaren heen echter veranderd: er komen steeds meer jongeren, salarissen worden hoger en men verandert ook veel vaker van baan. Kortom, een hele nieuwe wereld met een pensioenstelsel gebaseerd op de naoorlogse situatie. Bovendien zorgt een verplichtstelling van de pensioentoezegging bij een bedrijfstakpensioenfonds dat 80 procent zich niet vrij kan bewegen en dat de premies die zij betalen vaak (veel) te hoog zijn. Dit alles leidde ertoe dat de overheid ging praten met de sociale partners (werkgevers en werknemers).

In de tussentijd is er al wel veel gebeurd, zoals: 

  • ongemaximeerd pensioen afgeschaft
  • pensioenleeftijd omhoog
  • pensioen in eigen beheer voor de directeur grootaandeelhouder afgeschaft
  • middelloonregeling aangepast
  • geen onvoorwaardelijke indexaties meer.

Vooral de dalende rente zorgt voor het bedenken van ingrepen om maar niet te hoeven korten. “Pensioen is namelijk gegarandeerd en dat wordt nooit lager”. Helaas is de werkelijkheid echt anders.  

Moeten alle fondsen namelijk (stevig) korten, dan krijgen ouderen niet het pensioen waarop zij rekenden en zien jongere werknemers hun uitkering achteruitgaan. Dit leidt tot ongelijkheid, discussie en een wereld die stil komt te staan. Kortom, hier moeten we iets bedenken om met een geknepen oog de kwaliteit te bewaken, mét hulpmiddelen. Deze onhoudbare situatie zorgt ervoor dat de overheid dit pensioenakkoord ontwikkelt om zo een einde te maken aan rente-afhankelijke pensioenregelingen en het plaatsmaken voor indexatie.

Is de WTP dan tóch het ei van Columbus?

Het antwoord op deze vraag is: nee. Het is wel écht een noodzakelijke aanpassing van een niet langer houdbaar stelsel.

We hopen dat wetgeving binnenkort steeds meer duidelijk maakt. Zonder wetgeving is en blijft de WTP een lege huls. Zodra er vanuit de Eerste Kamer of de implementatie door de regering duidelijkheid is, informeren wij u. In de tussentijd gaan wij graag met u in gesprek over deze aanpassingen. Eén ding is zeker: de WTP beïnvloedt alle pensioenregelingen in Nederland en treft iedereen. Ook uw pensioen!