Wij geven je graag nieuwe (internationale) inzichten op het gebied van financiën, bedrijfsvoering, strategie, governance, risk, compliance en meer.
Voor de wijzigingen aan het begrip ‘vaste inrichting’ is raad gevraagd bij het Multilateraal Instrument en de wijzigingen die daar worden voorgesteld (waaronder de ‘antifragmentatieregel’).
Een opvallende aanpassing is dat we voortaan sneller te maken zullen hebben met een vaste inrichting. De drempels werden verlaagd, onder andere in het geval van bouw- en/of constructiewerken maar ook in het geval van afhankelijke vertegenwoordigers (de zogeheten ‘personele vaste inrichting’).
Dat een bouw- en/of constructiewerf kwalificeert als een vaste inrichting als de werkzaamheden meer dan 12 maanden duren, is niets nieuws. Dit was al het geval onder het huidige verdrag. Echter wordt er in het nieuwe verdrag een nuance aangebracht in de vorm van de antifragmentatieregel.
In het verleden werd voor bouw- en/of constructiewerkzaamheden vaak toepassing gemaakt van de techniek van het ‘opknippen van contracten’. Zo was het mogelijk om onder de 12-maanden grens te blijven en dus een kwalificatie als vaste inrichting te vermijden. De nieuwe antifragmentatieregel moet dergelijke constructies vermijden.
In de toekomst zal een Belgische of Nederlandse vennootschap die gebruikmaakt van diensten van nauw verbonden ondernemingen op dezelfde werf, de activiteiten van deze verbonden ondernemingen moeten meetellen voor de berekening van de 12-maandentermijn. Wel op voorwaarde dat de werkzaamheden van deze nauw verbonden onderneming meer dan 30 dagen duren.
Een versoepeling van het begrip vaste inrichting zien we ook terugkomen bij het concept ‘personele vaste inrichting’. Ter herinnering: we spreken (onder het huidige verdrag) van een personele vaste inrichting wanneer een persoon namens een onderneming in België/Nederland werkt en de bevoegdheid heeft om daar contracten te sluiten namens de onderneming.
Onder het nieuwe verdrag zal het voortaan volstaan dat deze persoon routinematig de essentiële onderdelen van contracten onderhandelt. Het is dus niet langer nodig om een ondertekeningsbevoegdheid te hebben namens de onderneming. Indien de persoon in kwestie dus bevoegd is om contracten te onderhandelen, zonder dat er materiële wijzigingen aan gebeuren door de onderneming in het andere land, hebben we al te maken met een personele vaste inrichting.
Naast het concept vaste inrichting in het (dubbel)belastingverdrag, kent België ook internrechtelijk een vaste inrichting[1]. Op basis van de interne regelgeving wordt bovendien sneller besloten tot een vaste inrichting. Dit heeft tot gevolg dat de vaste inrichting in België onderworpen zal zijn aan inkomstenbelasting. En dus ook een fiscale aangifteverplichting heeft in België.
Er is al sprake van een Belgische vaste inrichting als er in België enige inrichting aanwezig is (bv. een gebouw, machines,…). Deze inrichting moet een zekere mate van bestendigheid hebben (en dus ‘vast’ zijn). Het volstaat bovendien dat er slechts één persoon werkzaam is in België. Daarbij moet deze persoon zelf geen onderhandelingsbevoegdheid hebben bij het sluiten van contracten.
Het begrip 'vaste inrichting' is van belang voor verschillende Nederlandse belastingwetten, waaronder de vennootschapsbelasting 1969, de Wet inkomstenbelasting 2001, de Wet op de loonbelasting 1964, en de Wet bronbelasting 2021. De definities in de laatstgenoemde drie wetten zijn gebaseerd op de definitie zoals die geldt in de vennootschapsbelasting. Het is belangrijk op te merken dat voor de toepassing binnen de loonbelasting nog enkele fictieve vaste inrichtingen worden geïntroduceerd.
Tot 1 januari 2020 stond er in de Wet op de vennootschapsbelasting een specifieke beschrijving van het begrip 'vaste inrichting'. Echter, tegenwoordig wordt de definitie van 'vaste inrichting' in de vennootschapsbelasting (en daarmee indirect ook in de inkomstenbelasting en loonbelasting) afgeleid uit de toepasselijke belastingverdragen. Dit betekent dat in het geval van een Belgische verdragsinwoner die in Nederland activiteiten uitoefent, de vraag of er sprake is van belastbaarheid in de Nederlandse vennootschapsbelasting wordt afgeleid van de vraag of er sprake is van een vaste inrichting of vaste vertegenwoordiger in de zin van het Verdrag gesloten tussen Nederland en België.
Zo’n benadering biedt als voordeel dat het de kans vermindert op een situatie waarin Nederland meent dat de activiteiten van een (rechts)persoon wijzen op een vaste inrichting of vaste vertegenwoordiger, terwijl België deze activiteiten niet als zodanig beschouwt.
De term 'vaste inrichting' dient dus als een drempel voor het belasten van grensoverschrijdende bedrijfsactiviteiten en vormt een fundamentele basis voor belastingheffing. Wanneer de minimale criteria voor een vaste inrichting niet worden gehaald, zal er geen buitenlandse belastingplicht ontstaan voor inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting. En is er geen verplichting tot het inhouden van loonbelasting.
Het nieuwe belastingverdrag tussen Nederland en België, dat naar verwachting op 1 januari 2025 van kracht wordt, introduceert significante wijzigingen met betrekking tot het begrip 'vaste inrichting' uit artikel 5 van het verdrag.
De belangrijkste wijzigingen omvatten:
Deze wijzigingen hebben implicaties voor bedrijven die grensoverschrijdende activiteiten uitvoeren tussen Nederland en België. Het is van essentieel belang voor deze bedrijven om de nieuwe regels te begrijpen en zich aan te passen aan de veranderende fiscale omgeving.
Bedrijven die actief zijn tussen Nederland en België moeten de wijzigingen in het belastingverdrag nauwlettend volgen. Daarbij moeten ze overwegen om professioneel advies in te winnen om de impact van het verdrag op hun activiteiten te beoordelen en zich voor te bereiden op eventuele veranderingen in hun fiscale verplichtingen. Onze Belgische en Nederlandse collega’s kunnen u hierbij assisteren.
1] Artikel 229 WIB
