Gebaseerd op onze ervaringen van de afgelopen jaren met diverse organisaties, schetsen wij vijf scenario’s om als gemeente meer impactgericht te kunnen werken. Alle scenario's zijn goed. Het maken van een duidelijke keuze voor één van deze scenario's helpt bij het creëren van duidelijkheid en het behalen van concreet resultaat.
Elk scenario beschrijven we kort, inclusief kansen en risico’s en voor welke soort gemeente dit bij uitstek geschikt is. Ook vindt u een concrete tip voor het starten vanuit dat scenario. Zo helpen wij u snel een volgende stap te zetten!
![]()
Scenario 1: klein en krachtig beginnen
Focus op één specifiek programma of project. Zo doorloopt u de impactmanagementcyclus op een overzichtelijke schaal. Deze aanpak biedt de perfecte gelegenheid om impactgericht werken te testen en te verfijnen. Dit doet u als volgt:
- Definieer helder welke impact u verwacht te behalen met het programma of project, inclusief de onderliggende aannames. Dit is uw routekaart voor een heldere onderzoeksaanpak.
- Voer een concreet en afgebakend (eerste) impactonderzoek uit.
- Gebruik de geleerde lessen van het onderzoek om bij te sturen en de strategie te verbeteren.
Kansen
- Door klein te beginnen beperkt u de risico’s.
- De geleerde lessen leggen een solide basis voor uitbreiding.
Risico's
- Beperkte overdraagbaarheid van de bevindingen.
- Beperkte betrokkenheid van andere programma’s.
Geschikt voor gemeenten of afdelingen
- Die de meerwaarde van impactgericht werken nog niet breed omarmen. Zij hebben dus een goed voorbeeld nodig.
- Organisaties met beperkte middelen.
Eerste stap
- Kies een afgebakend programma met duidelijk potentieel voor positieve impact en start een pilot.
Scenario 2: strategische start
Dit scenario biedt een gestructureerde aanpak om verandering te realiseren, waarbij de focus ligt op strategie en samenwerking met partners. Dit doet u als volgt:
- Analyseer welke maatschappelijke opgaves er spelen en bepaal een focus.
- Identificeer samen met partners welke oplossingen en veranderstrategieën er mogelijk zijn.
- Maak concreet (geen uitvoerige beleidstaal) hoe jullie de komende jaren verandering kunnen realiseren.
- Ontwikkel subsidiekaders waarin aanvragen en toekenningen gericht zijn op gezamenlijk bepaalde effecten.
- Werk samen met partners in het meten en monitoren van directe resultaten en impact.
Kansen
- Stimuleert nauwere samenwerking met partners.
- Maakt impactmanagement een prioriteit.
Risico’s
- Mogelijk té top-down.
- Moet goed aansluiten op bestaande processen.
Geschikt voor gemeenten of afdelingen
- Die structurele verandering willen in de manier waarop zij aan maatschappelijke opgaven werken.
- U binnenkort gaat werken aan nieuwe strategieën/beleidskaders en subsidierondes.
Eerste stap
- Organiseer een strategische sessie met belangrijke partners om de grootste maatschappelijke opgaven te identificeren en te prioriteren. Deze sessie is een uitstekende gelegenheid om van elkaar te leren en de onderlinge relaties te versterken.
Scenario 3: focus op partners
De achterliggende gedachte hierbij is dat u start met impactgerichter werken op die plek waar inwoners van uw gemeente er het meest van merken. Dit werkt als volgt:
- Start bij de uitvoerders van uw beleid (de partners) en betrek hen acties bij het proces van impactmanagement.
- Train hen in het impactmanagementproces. Zo stimuleert u vanuit de praktijk verbeteringen en innovaties.
- Gebruik de inzichten van partners om over de gezamenlijk gerealiseerde impact te leren en stuur hierop bij.
Kansen
- Versterkt de betrokkenheid van partners en bevordert gezamelijke verantwoordelijkheid voor impact.
- Brengt de wereld van beleid en uitvoering samen.
Risico
- Vereist significante investeringen in tijd en middelen om partners op vergelijkbare lijn en niveau te krijgen.
Geschikt voor gemeenten of afdelingen
- Die veel samenwerken met partners.
- Waarbij men intern niet twijfelt aan de waarde van impactgericht werken.
Eerste stap
- Organiseer workshops over impactgericht werken met uitvoerende teams. Deze workshops bieden een laagdrempelige manier om partners te informeren, enthousiasmeren en te betrekken bij het proces.
Scenario 4: impact deep diving
Met dit scenario concentreert u zich op het meten en monitoren van impact rondom specifieke leervragen. Zo leert u over welke impact uw gemeente realiseert. In tegenstelling tot scenario 1 ligt hier de focus juist primair op het systematisch beantwoorden van leervragen die opkomen door middel van onderzoek en minder op het doorlopen van de hele impactmanagementcyclus. Dit werkt als volgt:
- Bepaal samen welke leervragen er leven, en prioriteer deze.
- Bepaal een aanpak per leervraag – sommige vragen vergen groter empirisch onderzoek; andere kunnen beantwoord worden o.b.v. de literatuur of met enkele gesprekken met doelgroepen of experts.
- Verdeel de verantwoordelijkheden en ga aan de slag met het beantwoorden van de vragen.
- Wanneer er antwoorden gevonden zijn, bespreek deze en voorzie deze van duiding.
- Er kan een nieuwe leervraag gekozen worden om te beantwoorden!
Kansen
- Biedt solide onderbouwing voor impact
- Dit is een scenario waar u de focus snel kunt verleggen afhankelijk van (politieke) behoeftes.
Risico’s
- Mogelijk is slechts een relatief kleine groep stakeholders betrokken.
- Deze manier levert in mindere mate een nieuwe manier van denken op.
Geschikt voor gemeenten of afdelingen
- Die gericht willen verbeteren hoe ze impact meten, onderzoeken en evalueren, zonder hun volledige werkwijze te herzien.
Eerste stap
- Stel een lijst op van leervragen die binnen uw gemeente leven en selecteer de meest urgente die u op korte termijn wilt beantwoorden.
Scenario 5: training
Op deze manier verankert u impactgericht werken in de cultuur van uw gemeente: iedereen spreekt dezelfde taal en kent de belangrijkste modellen van impactgericht werken. Dit werkt als volgt:
- Bepaal helder wie getraind moet worden (alle medewerkers, specifieke teams, etc.) en wat de concrete leerdoelen zijn van de training.
- Begin met het ontwikkelen van een basistraining die de kernprincipes en modellen van impactgericht werken omvat.
- Organiseer coaching en praktische ondersteuning om de geleerde kennis in de praktijk toe te passen.
- Reflecteer met elkaar op de geleerde lessen zodat er van ervaringen geleerd wordt en het geleerde onderdeel wordt van gangbare werkwijzen.
Kansen
- Stimuleert een gedeeld begrip van impactgericht werken en draagt bij aan een cultuurverandering.
- Integreert impactdenken in verschillende aspecten van het werk, wat leidt tot betere beslissingen en resultaten.
Risico’s
- Traject vraagt een significante (tijds)investering van deelnemers.
- Sommige deelnemers willen sneller/langzamer dan het programma toelaat.
Geschikt voor gemeenten of afdelingen
- Die streven naar diepe verankering van impactgericht werken.
- Waarbij het management het belang van opleiding en ontwikkeling uitdraagt en hier ruimte voor maakt.
Eerste stap
- Begin met een pilotopleidingstraject voor een klein en gemotiveerd team en verfijn de aanpak.
Zet snel de volgende stap!
Verken en evalueer hoe deze scenario’s passen binnen uw context. Alleen dan maakt u de beste keuze. Elk scenario biedt unieke voordelen en uitdagingen en alle scenario’s kunnen een succesvolle route zijn naar impactgerichter werken. Uiteraard is geen enkele gemeente hetzelfde en is soms een combinatie van scenario’s het meest effectief. Onze allerbelangrijkste tip: durf een keuze te maken en zet die volgende stap! Impactgericht werken helpt u een positief verschil te maken voor de inwoners van uw gemeente.
Wilt u meer weten over impactgericht werken en hoe u daar komt?
Neem contact op met ons
