Familiebedrijf

Uw laatste rekening

Remco Dijkstra
Door:
women reads paper in front of laptop
In de afgelopen jaren is, onder andere door de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), corona en andere gebeurtenissen, gebleken dat bij (eigenaren van) familiebedrijven meer aandacht is ontstaan voor het moment van overlijden. Tegelijk met dit fenomeen is zichtbaar geworden dat velen zich niet bewust waren van de ‘laatste rekening’: het voldoen van de verschuldigde erfbelasting. In dit artikel staan wij stil bij deze ‘laatste rekening’ en bij de vraag wat kunt u doen om deze rekening in omvang te beperken.
Onderwerpen

Uw vermogen bij overlijden 

Het aanwezige netto vermogen (uw bezittingen minus de schulden) afgezet tegen de waarde in het economische verkeer, is de grondslag voor afdracht van erfbelasting op de dag van uw overlijden. Geen vermogen betekent geen afdracht. Zoals bij elke belasting is sprake van vrijstellingen en verschillende tarieven, deze nemen wij in dit artikel niet mee. Heeft u enig idee wat de omvang van uw vermogen en wat de verschuldigde erfbelasting is, als u komt te overlijden? Uw vermoedelijke antwoord is naar alle waarschijnlijkheid het antwoord van velen. U heeft geen idee. Als u dit inzicht niet heeft en de ‘laatste rekening’ valt tegen, hoe en waarvan wordt de rekening betaald? Moeten uw erfgenamen de boot verkopen, het vakantiehuis, het schilderij van oma of toch het appartementencomplex?  

De omvang van het vermogen is medebepalend voor de afdracht. Als u voor het gemak uitgaat van 20% van uw netto vermogen dan heeft u een aardig beeld van de omvang van de ‘laatste rekening’. Maar weet u wat uw bezit waard is? Kent u de waarde in het economische verkeer van uw onderneming en/of van uw vastgoed of gelden er andere waarderingsregels?  

Mocht u in de gelukkige omstandigheid zijn dat u relatief jong en vermogend bent; Wat is uw vermogen waard als u 30 jaar verder bent bij een jaarlijks rendement van 5% plus over uw vermogen?  

Als uw vermogen is geïnvesteerd in uw onderneming, waarvan wordt dan de 20% erfbelasting voldaan? Of is bij u de bedrijfsopvolgingsregeling van toepassing? 

Vele vragen waar u waarschijnlijk nu het antwoord niet op heeft. Als vermogend ondernemer heeft u de verantwoordelijkheid om dit inzicht te hebben. Zo voorkomt u dat uw ‘laatste rekening’ een vervelende verrassing wordt voor uw erfgenamen.   

Staan uw wensen vastgelegd in een testament?

Naast het vermogen is uw laatste wil ook van invloed op de ‘laatste rekening’. Een legaat aan een ANBI-stichting wordt anders belast dan een legaat aan de achternicht of -neef in Nieuw-Zeeland of uw buurkinderen. Ook hier geldt: ken de gevolgen van uw vrijgevigheid en maak hierin een bewuste keuze! 

Uw testament is letterlijk een beschrijving van uw laatste wil. Het uitvoeren van het testament heeft veelal financiële consequenties, welke in mindering komen op het erfdeel dat uiteindelijk resteert voor uw bloed- en of aanverwanten. Dit is het geval indien u deze aanverwanten heeft benoemd tot erfgenaam nadat u uw diverse legaten heeft opgenomen. 

Hoe kunt u heffing van belasting bij uw overlijden voorkomen? 

Bij overlijden is sprake van uw ‘laatste rekening’ dit doet vermoeden dat u ook daarvoor kunt afrekenen. Dat is een juiste veronderstelling. Bij leven bent u in staat om op een door u gekozen moment af te rekenen. Dit kan zijn bij het doen van belastingvrije schenkingen, bij omvangrijke schenkingen aan derden  en/of uw beoogde erfgenamen. Al dan niet op papier of bij verkoop van bezit aan derden en/of uw beoogde erfgenamen. Elke stap kent zijn eigen afrekeningsmechanisme als het gaat om de heffing van belasting. Voor dit artikel gaat het te ver om daarop in te gaan. Houdt u vast aan de hoofdregel dat bij verkoop of overdracht van bezit aan een ander, een serieuze mogelijkheid bestaat dat de verkoper of koper, een heffing van belasting moet voldoen.  

Als u tijdens uw leven in staat bent om uw vermogen over te dragen, dan heeft dit veel invloed op de omvang van uw ‘laatste rekening’. In feiten komt het erop neer dat u eerder belasting betaalt en in ieder geval belasting bespaart over het toekomstige rendement over uw vermogen dat u reeds heeft overgedragen of heeft verkocht. Er zijn twee mogelijkheden om de ‘laatste rekening’ te voorkomen. De meest voor de hand liggende is alles opmaken. Mogelijkheid twee om erfbelasting te voorkomen is het benoemen van zogeheten ANBI-stichtingen als uw erfgenaam. Denk bijvoorbeeld aan goede doelen. Als u uw geld nalaat aan deze instellingen dan is geen erfbelasting verschuldigd. Het directe gevolg is dat de erfenis die resteert voor uw bloed- en of aanverwanten nihil is.  

Naast de bekende ANBI-istichtingen zoals het Rode Kruis en de Hartstichting, kunt u ook uw eigen ANBI-stichting in het leven roepen. Mocht dit uw interesse hebben, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen.  

Welke stappen kunt u zetten? 

Regeren is vooruitzien en dat geldt zeker indien u vermogend bent en liever zo weinig mogelijk belasting betaalt. De urgentie neemt toe als de mate van uw privésituatie steeds verder afwijkt van de standaard gezinssituatie (man, vrouw en (klein-)kinderen). Hierboven heeft u kunnen lezen wat de consequenties kunnen zijn. Het is aan u om dat te voorkomen.  

Omdat voorkomen de enige methode is, genezen van uw overlijden kunt u helaas niet, zijn er een aantal mogelijkheden. Mocht u een notaris hebben die thuis is in het familierecht, dan houdt niets u tegen om deze te benaderen.

Bent u van mening dat twee meer weten dan één, aarzelt u dan niet om contact op te nemen met uw accountant of belastingadviseur als deze in de afgelopen jaren regelmatig uw privé situatie heeft besproken. Is dit niet het geval, dan is ons advies om contact te zoeken met een deskundig adviseur uit uw eigen netwerk of contact op te nemen met één van de adviseurs van Grant Thornton. Door de omvang van ons team van zowel financiële als estate planners en adviseurs van familiebedrijven heeft u de keuze. 

Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Op onze pagina Toekomstbestending ondernemen voor het familiebedrijf vindt u nog veel meer informatie over de thema's vermogen, opvolging, eigenaarschap en duurzaamheid.