Het familiestatuut is een uniek document dat eigendom is van de familie en inzicht geeft in jullie waarden en visie. Het is het anker in barre tijden. En vertelt waar u voor staat en wat er destijds is besproken. Het is ook een basisdocument voor de jonge familieleden die de leeftijd krijgen om aan te schuiven bij het familieoverleg of familieberaad. Het geeft antwoord op allerlei vragen.
Een Stichting Administratiekantoor (STAK) kan in dat traject een belangrijke rol spelen. Zeker als de kinderen op termijn het stokje willen overnemen.
In het geval dat werknemers op termijn het familiebedrijf willen voortzetten, is de STAK ook een belangrijk instrument om hen nu al te binden, zeker in de huidige arbeidsmarkt.
In een bestaande onderneming in de vorm van een besloten vennootschap, heeft de aandeelhouder naast het stemrecht ook het recht op dividend. In feite liggen zowel de juridische (het stemrecht) als de economische rechten (het dividend) bij de aandeelhouders.
Bij een STAK zijn de stemrechten en het recht op dividend gescheiden door certificering van de aandelen.
Na oprichting van de STAK, houdt die de aandelen in de onderliggende B.V. en het stemrecht op de aandelen komt toe aan de STAK. Het recht op dividend komt toe aan degene die certificaten van de STAK hebben ontvangen. Het bestuur van de STAK oefent feitelijk de zeggenschap over de onderliggende B.V. uit. De bestuurder en enig certificaathouder van de STAK is bij een 1e generatie familiebedrijf dan ook vaak de voormalig Directeur Groot Aandeelhouder (DGA). De DGA houdt de zeggenschap dan nog steeds in handen.
Omdat de STAK een stichting is, is het mogelijk om in de statuten van de stichting al de benoeming van de opvolgende bestuurder(s) te regelen, in geval van overlijden (of défungeren).
Door certificering van aandelen is het ook mogelijk de winstrechten alvast over te dragen aan toekomstig erfgenamen. Certificaten van de STAK zijn dan alvast overgedragen aan de erfgenamen, terwijl de DGA als bestuurder van de STAK nog de volledige zeggenschap in handen houdt. Regeren is immers vooruitzien.
Een belangrijk motief voor de oprichting van een STAK en de certificering van de aandelen is het verzekeren van de continuïteit van het familiebedrijf.
Wat zou er anders gebeuren met de aandelen bij het overlijden van een DGA? Het is mogelijk dat de aandelen en dus de zeggenschap versnipperd raken over meerdere erfgenamen, in handen komen van erfgenamen die niet in staat zijn een onderneming te leiden, of erfgenamen die dat gewoon helemaal niet willen. Met de STAK voorkomt u de problemen die verdeling van de nalatenschap met zich meebrengen.
Na overlijden blijven de aandelen en de zeggenschap nog steeds bij de STAK. De voormalig bestuurder benoemd via de statuten één of meer van zijn kinderen als opvolger. De certificaten van de aandelen die zich in de nalatenschap bevinden, vererven volgens het erfrecht of testament.
De beoogde bedrijfsopvolger(s) verkrijgt (of verkrijgen) daarmee de zeggenschap in de onderneming, maar de waarde van de onderneming komt toe aan alle erfgenamen gezamenlijk.
Een aanbeveling is om de bedrijfsopvolging via een STAK al ‘bij leven’ in gang te zetten, zodat dit proces natuurlijker en vloeiend verloopt.
Het komt natuurlijk ook voor dat, ondanks dat het familiebedrijf van generatie op generatie is overgegaan, dit in de toekomst niet meer mogelijk is. Misschien zijn de kinderen niet van plan om het bedrijf voort te zetten, hebben zij aangegeven een andere weg in te slaan, of missen zij simpelweg de ambitie of capaciteit. Dit hoeft niet het einde van het familiebedrijf te betekenen. Er kunnen ook talentvolle werknemers zijn die over de capaciteiten beschikken het bedrijf in de toekomst te leiden en door te ontwikkelen.
Ook aan werknemers kunnen certificaten van de STAK worden toegekend. Zeker met de huidige krappe arbeidsmarkt, kan het interessant zijn om nu al belangrijke werknemers aan het familiebedrijf zonder opvolging te binden door middel van certificaten die recht geven op toekomstige winsten. Het vergroot hun betrokkenheid bij de onderneming en stimuleert hun motivatie. Met een participatieplan wordt dan geregeld onder welke voorwaarden certificaten aan hen toegekend worden.
Ook is het mogelijk dat de DGA kiest voor een combinatie van enerzijds bedrijfsopvolging binnen de familie en anderzijds werknemersparticipatie. Een voorbeeld van deze situatie is dat een deel (bijvoorbeeld 10%) wordt gereserveerd voor een selectie van werknemers, terwijl het bestuur van de STAK in handen blijft van de familie.
Het voordeel blijft dat het bestuur van de stichting nog steeds formeel de zeggenschap over de onderneming heeft en feitelijk het beleid bepaald. Het is wel verstandig er op tijd mee te beginnen.
Wij helpen u graag, zeker als het gaat om uw bedrijfs- en familiebelangen. Dat doen wij vanuit onze kernwaarden, waarbij samenwerking en deskundigheid prioriteit heeft en om te beginnen door naar ú te luisteren.
Wij realiseren het belang van uw familiebedrijf, ook voor wat betreft de impact die opvolging met zich meebrengt. Als ervaren adviseurs leveren wij graag de meerwaarde die u ontzorgt en helpen u met kennis en ervaring om een optimale oplossing te vinden.
Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Op onze pagina Toekomstbestending ondernemen voor het familiebedrijf vindt u nog veel meer informatie over de thema's vermogen, opvolging, eigenaarschap en duurzaamheid.
