Familiebedrijven

Continuïteit van uw familiebedrijf, zomaar een gegeven?

Remco Dijkstra
Door:
father writing to notebook son using computer
Continuïteit, slechts één woord. Toch, als u het heeft over de continuïteit van uw familiebedrijf, heeft u het dan over het familiebedrijf of bedoelt u eigenlijk het familievermogen? En gaat het dan om continuïteit van het eigendom, de leiding of het familiebedrijf of -vermogen na verkoop aan een derde? Het realiseren van continuïteit van uw familiebedrijf is meer dan behoud van het familievermogen.
Onderwerpen

Hoe staat het met de continuïteit van uw familievermogen? 

Continuïteit is geen gegeven (meer): Covid, de oorlog in Oekraïne en weersomstandigheden hebben bijvoorbeeld ook impact op de continuïteit van uw familiebedrijf. Kent u de kritische onderdelen van uw onderneming? Is het de supply chain, zijn het de werknemers, de kosten van energie, de levensfase waarin uw product zich bevindt? Hoe staat het met de continuïteit van leveringen vanuit uw fabriek in China via het Suezkanaal? Kunt u de stijging van de energieprijzen doorberekenen in uw verkoopprijs? Zo nee, hoeveel margeverlies kunt u zich veroorloven? Om grip te krijgen op continuïteit die afhankelijk is van externe factoren is inventarisatie van uw kritische succesfactoren van essentieel belang!

En als het gaat om uw vermogen? Heeft u een optie genomen op de aandelen Credit Suisse, zo ja welke? Kiest u voor alles op ‘rood’ in het casino of voor spreiding van uw vermogen over de verschillende vermogensbestandsdelen? En heeft u uw vastgoed verspreid over meerdere locaties in plaats van alleen het centrum van Haarlem?

Tip

Inventariseer en benoem uw kritische succesfactoren. Denk hierbij in (nood)scenario’s bij calamiteiten en zet dit periodiek op de agenda van de directie. 

Hoe zorgt u voor continuïteit van het familiebedrijf? 

Naast continuïteit van het (familie)vermogen is er de continuïteit van het familiebedrijf. Hierbij speelt, naast rationele elementen, emotie een wezenlijke en ongrijpbare rol. Zeker bij de eigenaar van de eerste of tweede generatie. Trots, liefde, imago(behoud) en bestaansrecht spelen een essentieel onderdeel van de (onbewuste) focus op behoud van het familiebedrijf. Deze focus kan verb(l)inden! Hoe voorkomt u dat u, verblind door uw eigen streven, zorgt voor het laten wankelen van uw familiebedrijf? Is het inventariseren van de kritische succesfactoren dan voldoende of bent u zelf de kritische succesfactor die soms irrationele beslissingen maakt?

Hoe heeft u uw eigen tegengeluid georganiseerd? Wie is uw ‘luis in de pels’, mentor, coach of sparringpartner? Of zorgt u voor alleen maar ‘jaknikkers’ om u heen, omdat dat zo makkelijk is? Of durft u buiten uzelf te staan als eigenaar van het familiebedrijf en kritisch te kijken naar uw invloed? 

Tip 

Organiseer u eigen ‘tegengeluid!’  

Hoe behoudt u de drijvende kracht van uw familiebedrijf? 

Elk (familie)bedrijf is ooit begonnen vanuit een bepaalde emotie, geloof, frustratie (dat kan ik beter), eigenzinnigheid of passie. Zeker bij de eerste generatie is deze emotie de drijvende kracht. Groei en de komst van de tweede en derde generatie vraagt echter om meer beleid. Dit vlakt de emotie, en daarmee de drijvende kracht van de eerste generatie, af. De ‘baby’ die het familiebedrijf van de eerste generatie was, is nu het (achter)kleinkind van de bestaande generatie.  

De leiding ligt meestal nog ‘gewoon’ bij de oprichter/eigenaar en hoe groter het bedrijf en/of de tweede generatie in beeld komt, hoe meer kritische vragen (en terecht) deze stellen of leiding en eigendom nog in één hand moeten blijven. Is scheiding van leiding en eigendom beter? Hoe dan?  

Is continuïteit van het bedrijf of van de werkgelegenheid uw wens? Welke gedachten en overwegingen heeft u daar dan bij en welke oplossing past uiteindelijk bij u? Kent u de mogelijke scenario’s en wat doen deze met uw emotie? Of is er eigenlijk maar één scenario? 

Het overgaan van het familiebedrijf naar de volgende generatie is momenteel niet meer vanzelfsprekend. Vaak draagt men het eigendom wél binnen de familie over, niet de leiding. Dit vraagt om governance maatregelen, zoals een externe directie en het organiseren van toezicht. Steeds vaker verkoopt men het familiebedrijf.  

Tip 

U heeft veel mogelijkheden om uw familiebedrijf in continuïteit te laten voortbestaan. Denk hierbij in scenario’s en opties en open álle deuren. Niemand heeft ooit door een dichte deur kunnen kijken. 

Bent u écht bewust bezig met continuïteit van uw familiebedrijf? 

Nadenken over en bewust bezig zijn met continuïteit (rentmeesterschap) vraagt veel van u. U moet hierbij namelijk verder kijken dan (de stip op) de horizon. En misschien ook verder dan het moment dat de wereld afscheid van u neemt. Wie wordt eigenaar als ik er niet meer ben? Wat is de invloed op de continuïteit? Mijn kinderen zijn nog minderjarig, dus ik hoef nog niets te regelen toch? Of wel? Kent u het verschil tussen voogd en bewindvoerder bij minderjarige kinderen? Op deze manier naar de toekomst kijken, lukt niet elke eigenaar van een familiebedrijf. Ook dit besef is een kritische succesfactor. 

Hebben we u wakker geschud? 

Hopelijk hebben we u duidelijk kunnen maken welke onderwerpen de continuïteit van uw familiebedrijf en vermogen raken. Beseft u nu dat u hier écht invloed op heeft? Bewustzijn, focus en inzet van de juiste personen zijn kritische factoren om de continuïteit van uw familiebedrijf en het -vermogen onafhankelijk van u te maken en te laten dragen door de volgende generatie(s). Het Ferrari-syndroom bestaat niet voor niets! Hoe gaat u hiermee om? 

Tip

Bezint eer ge begint! Leg een fundament om in continuïteit te blijven genieten van het (eigendom) van uw familiebedrijf en of -vermogen. Dit vraagt om zorgvuldigheid en een juiste en tijdige voorbereiding. 

Wat kunnen wij voor u betekenen? 

Heeft u vragen of twijfels over de continuïteit van uw familiebedrijf en/of -vermogen?

Neem dan contact op met één van onze specialisten