Wij geven je graag nieuwe (internationale) inzichten op het gebied van financiën, bedrijfsvoering, strategie, governance, risk, compliance en meer.
In dit artikel vind je een aantal van de belangrijkste voorstellen. Let op: deze voorstellen moeten nog een formele procedure doorlopen voordat de wijzigingen ingaan.
Het CBAM geldt voor bedrijven die producten met een hoge CO2-uitstoot naar de EU importeren, zoals staal, ijzer, cement, aluminium, elektriciteit en kunstmest. Die bedrijven zijn verplicht om een CO2-heffing te betalen over de emissies die buiten de EU zijn vrijgekomen bij de productie van deze goederen. Deze EU-maatregel is ingevoerd om te voorkomen dat bedrijven hun productie verplaatsen naar landen buiten de EU waar minder strenge milieuregels gelden.
Het Omnibus-wetsvoorstel van de Europese Commissie stelt een aantal wijzigingen voor in de CBAM-verordening. Zoals een vermindering van het aantal partijen waarvoor CBAM geldt. Ook is voorgesteld om de rapportage makkelijker te maken.
De achterliggende gedachte is dat een grote groep importeurs nu een forse administratieve last heeft, terwijl ze kleine hoeveelheden CBAM-goederen importeren. Met andere woorden: het kost die importeurs veel tijd en moeite om alle nodige informatie te verzamelen en te rapporteren. Volgens de Europese Commissie wegen deze administratieve lasten niet op tegen het milieuvoordeel.
De Europese Commissie stelt voor om het CBAM alleen nog toe te passen wanneer de geïmporteerde hoeveelheid staal, ijzer, aluminium, kunstmest en cement meer is dan 50 ton. Dit geldt dus niet voor waterstof en elektriciteit.
De Europese Commissie verwacht dat hierdoor nog maar 10% van het huidige aantal importeurs de CBAM-rapportageverplichtingen zal hebben. Deze beperkte groep zorgt voor 99% van de CO2-uitstoot.
Dit zijn de belangrijkste vereenvoudigingsmaatregelen voor importeurs:
Na de start van het definitieve systeem in 2026 moet een importeur op jaarbasis de CO2-emissie rapporteren. Het voorstel is om de rapportage-deadline te verlengen, van eind mei naar eind augustus. Als importeur krijg je dus meer tijd om de benodigde informatie van het voorgaande jaar te verzamelen.
Tot en met het tweede kwartaal van 2024 mocht je als importeur standaardwaarden gebruiken die door de EU waren gepubliceerd. Met ingang van het derde kwartaal 2024 moet je rapporteren op basis van feitelijke waarden.
Het voorstel is om importeurs de keuze te geven om weer standaardwaarden te gaan gebruiken. De verwachting is dat rapporteren hierdoor een stuk makkelijker gaat.
Volgends de huidige regeling moet – bij het gebruik van feitelijke en standaardwaarden – een onafhankelijke verificateur de emissiewaarden controleren. De kosten van deze verificatie zijn voor rekening van de importeur.
Omdat verificatie een lastig proces kan zijn, is het voorstel dat er geen verificatie nodig is wanneer je als importeur standaardwaarden gebruikt. Dit geeft je flexibiliteit en meer tijd om de rapportage in te dienen. Het gebruik van standaardwaarden zorgt ook voor een kostenbesparing bij het voldoen aan de CBAM-verplichtingen.
Op dit moment moet je als importeur zelf de rapportage indienen. Je kan niet – of slechts via omwegen – gebruikmaken van een derde partij die de rapportage begeleidt.
Het voorstel is om importeurs de mogelijkheid te geven om de rapportageverplichting te delegeren aan een derde partij. Je hoeft de rapportage dus niet zelf op te stellen. Uiteraard blijf je wel verantwoordelijk voor het op tijd en juist aanleveren ervan.
Op dit moment vallen de ingebedde emissies)van bepaalde aluminium- en staalproducten binnen de reikwijdte van CBAM. Toch zijn de emissies die vrijkomen tijdens de productie meestal relatief laag.
De Europese Commissie stelt voor om deze productieprocessen uit te sluiten van de emissieberekening. Met als resultaat: een kleinere administratieve last voor exploitanten in landen buiten de EU.
Op basis van de huidige regelgeving moet een importeur gedurende het jaar voor tenminste 80% dekking van de CO2-emissies hebben door CBAM-certificaten te kopen. De nationale bevoegde autoriteit (NEa) mag maximaal een derde van de – in het vorige jaar aangeschafte – certificaten terugkopen.
Omdat dit voor de importeur financiële gevolgen heeft die hij niet altijd van tevoren kan overzien, is het voorstel om deze ratio te verlagen tot een dekking van 50%. Ook de limiet op het terugkopen van certificaten zal grotendeels verdwijnen. Daarnaast komt er voor 2026 een afwijkende regeling, waardoor je als importeur de certificaten voor 2026 pas in 2027 hoeft aan te kopen.
Bij het bepalen van de te kopen certificaten, mag een ondernemer de last verminderen met de CO2-heffingen die (de leveranciers van) de leverancier al i buiten de EU heeft betaald.
Vanwege de vele schakels in het importproces, kun je niet altijd de exact betaalde heffingen bepalen. Een voorbeeld: goederen die uit China komen, kunnen onderdelen bevatten waarvoor al in een ander land CO2-heffing is betaald.
Het voorstel is nu dat er een reductie moet komen voor die in andere landen betaalde CO2-heffingen. Hierbij kun je als importeur uitgaan van door de EU te publiceren landengegevens.
Gaat dit voorstel in? Dan is het voor jou als importeur dus nog belangrijker om de productieketen van CBAM-goederen in kaart te brengen. Dit kan de te betalen CBAM-last verlagen.
Kort samengevat: gaat de Omnibus-wet in en importeer jij jaarlijks minder dan 50 ton staal, ijzer, aluminium, kunstmest en cement? Dan hoef je straks geen rapportage meer in te dienen.
Moet je wel een rapportage aanleveren? Dan heb je twee keuzes:
Wil je voor eventuele teruggaaf in aanmerking komen? Dan moet je de in het buitenland betaalde CO2-heffing(en) helder in kaart brengen.
Goed om te weten: kom je gedurende het jaar boven de 50 ton aan geïmporteerde CBAM goederen? Dan moet je, op het moment dat je die grens overschrijdt, de status van toegelaten CBAM-aangever hebben. Heb je die status niet, dan kan de toezichthouder boetes opleggen.
De hier beschreven wijzigingen zijn op dit moment alleen een voorstel van de Europese Commissie aan het Europese Parlement. Die zal hier later dit jaar over debatteren en kan met aanpassingsvoorstellen komen. Dit kan een uitbreiding, maar ook een beperking van het Omnibus-wetsvoorstel betekenen.
Na dit debat en onderhandelingen in het Europees parlement gaat het definitieve voorstel naar de Raad van Ministers. Wanneer die het (aangepaste) voorstel goedkeurt, komt het in het Publicatieblad van de EU te staan. De verwachting is dat er dit jaar aanpassingen komen, zodat de nieuwe wet op 1 januari 2026 kan ingaan.
Heb je hulp nodig bij het bepalen van de impact van de wijzigingsvoorstellen voor CBAM op jouw onderneming? Of heb je andere vragen over dit onderwerp? Neem gerust contact op: we helpen je graag verder.
