Duurzaamheid

De noodzaak van impactgerichte keuzes

Door:
Noodzaak impactgerichte keuzes
In 2026 dreigt het zogenaamde 'ravijnjaar' voor Nederlandse gemeenten. Door een forse daling van het Gemeentefonds staan veel gemeenten voor moeilijke keuzes: hoe besteden we minder middelen om onze doelen te behalen? Welke initiatieven blijven we subsidie geven, en welke subsidies worden stopgezet? Dit vraagt om een andere manier van kijken naar de inzet van middelen: minder focus op historische budgetverdelingen en meer op de daadwerkelijke impact.
Onderwerpen

In deze context is impactgerichte keuzes maken geen luxe, maar een noodzaak. Maar hoe maak je impactgerichte keuzes? We beantwoorden deze vraag vanuit twee perspectieven: die van gemeenten als van gesubsidieerde organisatie, maar staan eerst stil bij wat we precies bedoelen met impactgerichte keuzes maken.

Wat zijn impactgerichte keuzes?

Wanneer je impactgericht keuzes maakt stel je de gewenste verandering die je wilt bereiken binnen de gemeenschap centraal. Dit gaat verder dan het heroverwegen van de activiteiten die je als gemeente uitvoert, al dan niet in samenwerking met partners. Je richt je namelijk op de verandering die de activiteiten teweegbrengen bij inwoners, en daarmee op de impact.

Het doel van impactgerichte keuzes maken is om met beperkte middelen zoveel mogelijk positieve effecten te realiseren voor mens en maatschappij. In het licht van het ravijnjaar is dit dus extra belangrijk, omdat er een kritische blik nodig is op de bestedingen van gemeenten.  

Hoe kunnen gemeenten impactgericht keuzes maken?

Gemeenten staan voor lastige beslissingen. Hoe gaan we om met deze beperking in middelen? Welke initiatieven blijven we steunen en welke subsidies worden stopgezet? Wanneer je als gemeente impactgerichte keuzes gaat maken, baseer je die keuzes op effectiviteit en maatschappelijke waarde, in plaats van uit te (blijven) gaan van bestaande structuren. Dit betekent dat gemeenten:

  • Duidelijke prioriteiten stellen: welke maatschappelijke opgaven zijn, binnen onze gemeente, het meest urgent? En welke doelen horen daarbij?
  • Inzicht krijgen in de impact van subsidies: welke maatschappelijke verandering levert een initiatief dat we subsidie verlenen concreet op?
  • Actief samenwerken met partners: welke organisaties dragen bij aan de belangrijkste doelen? En met wie kunnen we dus het beste samenwerken?

Door niet alleen naar activiteiten te kijken, maar naar de daadwerkelijke maatschappelijke verandering die gemeenten samen met hun partners teweegbrengen, zorgen gemeenten ervoor dat elke euro terechtkomt bij de grootste behoeften en prioriteiten van de gemeenschap.

Hoe kunnen gesubsidieerde organisaties zich voorbereiden?

Ook voor gesubsidieerde organisaties brengt het ravijnjaar onzekerheid met zich mee. De vraag is niet alleen óf er nog subsidie wordt verstrekt, maar ook waarom juist zij financiering verdienen. Dit is het moment voor organisaties om:

  • Scherp te formuleren hoe hun werk bijdraagt aan gemeentelijke doelstellingen: aan welke maatschappelijke opgaven van de gemeente draagt jouw initiatief bij? En hoe help jij de gemeente om haar doelen te behalen?
  • De impact concreet en meetbaar te maken: Welke veranderingen realiseren jullie? En waar is dit uit gebleken? 
  • Eerlijk en transparant het gesprek voeren met gemeenten: welke resultaten heeft jullie initiatief al opgeleverd? En wat willen jullie nog verbeteren of uitbreiden en heb je de hulp van de gemeente voor nodig? 

Organisaties die helder kunnen onderbouwen welke maatschappelijke waarde ze leveren en transparant het gesprek aangaan met gemeenten over wat ze nog willen leren of uitbreiden en waarmee ze de hulp van de gemeenten nodig hebben, vergroten hun kans op structurele financiering. Het wordt zo namelijk duidelijker wat het initiatief oplevert en waarom de aangevraagde subsidie goed besteed geld gaat zijn. Hiermee blijf je als partner relevant in een veranderend subsidielandschap.

De eerste stap: een gezamenlijke aanpak

Dit is het moment voor gemeenten en hun partners om samen op te trekken en keuzes te maken die financieel houdbaar én maatschappelijk waardevol zijn. Een eerste stap is om samen te bepalen:

  • Welke verandering (impact) echt nodig is om het verschil te maken voor inwoners
  • Hoe middelen het beste ingezet kunnen worden
  • Welke samenwerkingsvormen de meeste waarde opleveren

Door vanaf de start impact als leidraad te nemen, ontstaat een subsidielandschap dat niet alleen financieel houdbaar is, maar ook bijdraagt aan een sterke, veerkrachtige samenleving.

Aan de slag?

Impact House helpt gemeenten en maatschappelijke organisaties om impactgerichte keuzes te maken en impactgericht werken concreet en effectief toe te passen. Wij ondersteunen bij het scherp stellen van doelen, het meetbaar maken van impact en het sturen op verbetering. Neem contact met ons op voor een gesprek over de mogelijkheden om samen te werken.