EU-Ontbossingsverordering

Nieuwe EUDR verplichtingen voor de invoer van producten

Door:
insight featured image
Importeer je goederen naar de EU? Dan krijg je te maken met extra verplichtingen vanuit de nieuwe EU-ontbossingsverordening (EUDR). Het doel van deze nieuwe richtlijn is ontbossing tijdens het productieproces uit te sluiten in de strijd tegen ontbossing en bedreiging van het ecosysteem. Als importeur moet je elke partij goederen traceren tot aan de oorsprong van specifieke landpercelen, met ondersteunende datapunten zoals satellietbeelden.
Onderwerpen

De bedoeling was dat vanaf 30 december 2024 de Douane met handhaving start. Recent heeft de Europese commissie gevraagd of het Europees Parlement en de raad van ministers akkoord willen gaan met één jaar uitstel. Hoewel formele besluiten nog op zich laten wachten, moeten bedrijven zich blijven voorbereiden op de uiteindelijke invoering van de EUDR. Wij leggen je uit wat dit precies betekent.

Wat is de EUDR?

In de periode tussen 1990 en 2020 ging een bebost gebied ter grootte van de Europese Unie verloren. Om deze ontbossing een halt toe te roepen geldt vanaf 2023 de EU-ontbossingsverordening (‘EUDR’). De EUDR is de opvolger van de European Timber Regulation (‘EUTR’), die sinds 2013 geldt voor de import van hout en houtproducten. Op grond van de EUDR mogen er geen producten meer op de Europese markt worden geproduceerd, geïmporteerd of geëxporteerd, die komen uit gebieden die na 30 december 2020 zijn ontbost.

Voor welke producten geldt de verordening?

De EUDR is van toepassing op: 

  • Cacao
  • Koffie
  • Soja
  • Palmolie
  • Hout
  • Runderen
  • Rubber

De verordening geldt ook voor half- of eindfabrikaten van deze producten, zoals leer, chocolade, meubels, papier, rundvlees en houtskool. Niet voor alle producten geldt vanuit de EUDR een invoerverbod. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt de volledige lijst van verboden grondstoffen en hiervan afgeleide producten periodiek bij en publiceert deze, gerubriceerd op goederencode (zogenaamde ‘HS-codes’).

Verplichtingen voor grote importeurs en mkb-importeurs in de keten

Voer je producten in die vallen onder de EUDR? Dan moet je verklaren dat de bestanddelen van deze producten niet bijdragen aan ontbossing na 31 december 2020 (de ‘cutoff date’). Producten zijn verboden en mag je dus niet invoeren, als ze afkomstig zijn van akkerland dat na 31 december 2020 is ontbost. 

Hiervoor gelden zogenoemde gepaste zorgvuldigheidvereisten (‘due diligence verplichting’). Dit houdt in dat je moet aantonen waar de grondstoffen vandaan komen. Bij de invoer moet je precieze geografische informatie aanleveren over de betreffende landbouwgrond, met satellietbeelden en gps-coördinaten. De Douane vergelijkt de situatie tijdens de levering met die per 31 december 2020 om vast te stellen dat de producten niet zijn verkregen door ontbossing na 31 december 2020.

Deze verplichting geldt niet alleen voor jou als importeur. Ook de volgende schakels in de handelsketen moeten beoordelen of zij aan de zorgvuldigheidvereisten voldoen aan de hand van informatie van de leverancier. De verordening maakt onderscheid tussen grote importeurs en MKB-importeurs. Voor grote importeurs (meer dan 250 FTE of omzet > 50 miljoen euro en balanstotaal > 43 miljoen euro) geldt een volledige due diligence- en informatieverplichting voor de in te voeren of te verhandelen producten. 

MKB-importeurs zijn in principe vrijgesteld van de due diligence verplichting, maar hebben wel een informatieverplichting. Deze groep moet dus ook aantonen (bijvoorbeeld door te verwijzen naar referenties) van wie ze de producten verkrijgen en dat de in te voeren producten niet zijn ontstaan door ontbossing.

Sancties voor het niet naleven van de EUDR

De EU-landen gaan de naleving van de EUDR ter plekke controleren. Voor de import van goederen maken zij een inschatting van de landen en de sectoren waarbij het risico van ontbossing het grootst is. Mogelijke sancties bij handhaving zijn:

  • Boetes, die oplopen tot vier procent van de omzet het voorafgaande jaar. Optioneel is zelfs een hogere boete mogelijk om het potentiële economische voordeel uit te sluiten.
  • Confisqueren van de omzet van deze producten.
  • Weigering van “foute” producten aan de grens en inname door de autoriteiten. 
  • Tijdelijke uitsluiting van publieke tenders (maximaal 12 maanden) bij ernstige of herhaalde inbreuken. 
  • Tijdelijk verbod om de betreffende goederen in de handel te brengen, op de markt aan te bieden of uit te voeren. 

De Europese Commissie zal de overtreder en de opgelegde sanctie openbaar maken op haar website.

Wanneer treedt de EUDR in werking?

De EUDR is sinds 31 mei 2023 van kracht, met een overgangsperiode van 18 tot 24 maanden, waarvoor de Europese commissie nu een verlenging van één jaar heeft gevraagd. Voor grote ondernemingen is de EUDR-verplichting per 30 december 2024 van kracht, maar deze zal waarschijnlijk worden uitgesteld met één jaar tot 30 december 2025. Voor het mkb gelden deze verplichtingen in principe vanaf 30 juni 2025, maar ook hier is om één jaar verlenging verzocht. 

Na twee jaar vindt een evaluatie van de regeling plaats. Mogelijk worden dan ook wetlands en savannes als beschermd “bos” aangemerkt en vallen maïs en biodiesel ook onder de lijst van verboden producten.

Begin nu!

Ook als is er sprake van een mogelijk uitstel, de verplichtingen op grond van de EUDR worden sneller dan verwacht actueel. Kortom: er is werk aan de winkel. Het is voor jou belangrijk om de keten in kaart te brengen, zodat aantoonbaar wordt van waar en van wie het betreffende product afkomstig is. Ga het gesprek aan met leveranciers, zodat zij er klaar voor zijn om aan de vereisten te voldoen en de relevante gegevens aan te leveren. Maak een overzicht van de risico’s en de uitdagingen ten aanzien van de EUDR voor jouw onderneming. 

Heb je daar hulp bij nodig of wil je meer weten over de EUDR en de impact op jouw onderneming? Bel of mail ons gerust, wij wijzen je graag de weg. 

Neem contact met ons op