Hoe bepaal ik de waarde van mijn onderneming?

U bent ondernemer en u overweegt uw onderneming te verkopen? 'Hoe bepaal je de waarde van een bedrijf?', is een veelgestelde vraag. Een eenduidig antwoord op deze vraag is moeilijk om vooraf te geven. De prijs wordt namelijk bepaald in het onderhandelingsproces met potentiele kopers. Om sterk te staan in deze onderhandelingen, voeren u en de koper een waardering uit om de waarde van de onderneming te onderbouwen. Lees over diverse methoden voor het bepalen van de waarde.

Er zijn grofweg drie waarderingsmethoden die u kunt toepassen om (volwassen) ondernemingen te waarderen. Voor start-ups gelden andere uitgangspunten. Aangezien start-ups geen of weinig omzet hebben wordt hier uitgegaan van zaken als de kwaliteit van het management, de marktpotentie of een beoogde exit.

Methode 1: Waarderen op basis van een veelvoud van een kengetal

In een overnameproces wordt vaak een veelvoud (multiple) van een kengetal gebruikt om tot de overnameprijs te komen. De waarde van een onderneming wordt veelal gebaseerd op een X aantal keer het operationele bedrijfsresultaat, ook wel EBITDA (Earnings Before Interest Tax and Amortization) genoemd. Alternatief wordt er ook wel uitgegaan van een veelvoud van de EBIT, de omzet, of zelfs niet financiële kengetallen. Zo betaalde Facebook bij de overname van Whatsapp omgerekend ongeveer 35 dollar per actieve gebruiker.

Om de juiste multiple te vinden wordt bij voorkeur uitgegaan van vergelijkbare transacties. Hoeveel keer de operationele kasstroom is betaald bij de overname van een concurrent of vergelijkbaar bedrijf? Alternatief wordt ook wel de waardering van vergelijkbare bedrijven op de beurs als uitgangspunt genomen. Vaak wordt nog wel een korting toegepast voor de waardering van niet beursgenoteerde ondernemingen.

Naast de gebruikte multiple is ook het bedrag waarover de multiple berekend wordt een belangrijk discussiepunt. Over het algemeen is het verwachte resultaat van het lopende boekjaar bepalend en worden eenmalige kosten of opbrengsten buiten beschouwing gelaten.

Gemiddeld wordt er voor de Nederlandse MKB-sector ongeveer vier tot zes keer de operationele winst betaald of 0,5 tot 1,5 keer de omzet. Voor populaire sectoren en grotere ondernemingen is onze ervaring dat er al snel meer betaald wordt. Zie hiervoor bijvoorbeeld ook onze dealtrackers.

Methode 2: Waarderen op basis van contant gemaakte geldstroom (discounted cashflow)

De meest zuivere manier om een onderneming te waarderen is op basis van de geldstroom die de koper met een onderneming verwacht te genereren. De koper betaalt immers voor de verwachte verdiencapaciteit van de onderneming. Het uitgangspunt voor deze waarderingsmethode is de hoeveelheid geld die gegenereerd wordt voor de kapitaalverschaffers van de onderneming. Dit is dus na aftrek van eventuele investeringen en veranderingen in het werkkapitaal.

Vervolgens wordt er een afslag genomen op geldstromen naarmate deze verder in de toekomst liggen en een hogere mate van onzekerheid kennen: het contant maken. Deze methode vereist dat er een goed meerjarenplan gemaakt wordt met prognoses voor de omzet en kosten. Zijn deze prognoses twijfelachtig, dan is de waardering die eruit komt dat ook.

Methode 3: Waarderen op basis van de waarde van de bezittingen

Op het eerste gezicht lijkt het eenvoudig om een waardering te baseren op de boekwaarde van de bezittingen van een onderneming. Om dit goed te doen zijn er twee aanpassingen nodig ten opzichte van de boekwaarde in het jaarverslag:de boekwaarde moet worden aangepast naar de marktwaarde en zaken die niet op de balans staan, maar wel waarde vertegenwoordigen, moeten zo goed mogelijk gewaardeerd worden.

1. Een voorbeeld van het eerste type aanpassing is een deels afgeschreven gebouw dat in de markt een veel hogere waarde heeft dan waarvoor het in de boeken staat.
2. Bij het tweede type aanpassing kunt u bijvoorbeeld denken aan klantrelaties, kennis en kunde of de reputatie van een onderneming. Voor een restaurant zit een deel van de waarde in de inventaris, het pand (als dit in eigendom is) en zeker ook in minder tastbare zaken als reputatie en klantenbasis. Een mooi voorbeeld is de waarde van het merk Coca-Cola. De waarde van de merknaam Coca-Cola wordt door Interbrand op 73 miljard dollar geschat. In de boeken heeft de Coca-Cola Company slechts een fractie van dit bedrag staan voor al haar merknamen.

Een goed onderbouwde waardering versterkt uw onderhandelingspositie

In de praktijk worden vaak meerdere waarderingsmethoden gebruikt om te toetsen of de uitkomsten met elkaar in lijn liggen.  Indien er grote verschillen zijn in de uitkomsten dan is het belangrijk om de verschillen te verklaren, rekening houdend met de kracht en beperkingen van de verschillende methoden.

Wanneer u een goede waardering heeft gemaakt, voorkomt u dat de discussie met een potentiële koper niet verder komt dan een plat bedrag. Daarnaast heeft u - en de koper - inzicht in zaken als het verwachte operationeel resultaat, welke kosten wel en niet representatief zijn, wat de juiste multiple is en wat de groeiverwachtingen zijn. Hoe beter u uw uitgangspunten onderbouwt, hoe sterker u staat in de onderhandeling en hoe hoger de prijs die voor uw onderneming wordt betaald.