Robert-Jan Brethouwer
15 aug. 2019
De Hoge Raad heeft recentelijk een tweetal arresten gewezen die direct veel aandacht trokken in de publiciteit. De Hoge Raad heeft in de betreffende arresten erkend dat tussen een onderwijsinstelling en haar ‘eigen’ schoonmaak BV een fiscale eenheid voor de omzetbelasting gevormd kan worden.
In deze schoonmaak BV zijn de schoonmaakwerkzaamheden ondergebracht. De aandelen van deze BV werden gehouden en het bestuur werd gevormd door een onderwijsinstelling, die onderwijs verzorgde op diverse scholen en daarnaast ook nevenactiviteiten verrichtte zoals de exploitatie van kantines op die scholen. Deze uitspraken zijn ook van groot belang voor zorginstellingen omdat die vaak op dezelfde manier de schoonmaakactiviteiten vormgeven.
Onderwijs- en zorginstellingen kunnen btw normaliter niet verrekenen. Voor algemene diensten (zoals schoonmaak) wordt vaak een extern bedrijf ingehuurd die btw over deze diensten in rekening moet brengen. Steeds vaker worden deze diensten intern ingevuld (met een eigen B.V.) waarbij een facilitair dienstverlener een vergoeding in rekening brengt voor inhoudelijke ondersteuning. Wanneer de instelling een fiscale eenheid omzetbelasting vormt met de schoonmaak BV blijven interne prestaties buiten de heffing van btw.
Het gevolg van deze werkwijze is dat de instelling geen btw is verschuldigd over de schoonmaakwerkzaamheden. Dit leidt voor de betreffende instelling tot een aanzienlijke besparing aan btw.
De Belastingdienst was van oordeel dat een fiscale eenheid tussen de schoonmaak BV en de onderwijsstichting niet mogelijk was. Volgens de Belastingdienst kon er geen sprake zijn van een economische verwevenheid tussen de BV en de onderwijsinstelling, omdat de onderwijsinstelling voor een belangrijk deel niet-economische activiteiten verricht. (opm. dit element zal niet (snel) spelen bij zorginstellingen. Tenslotte is er sprake van vrijgestelde prestaties en geen sprake van niet-economische activiteiten). De Hoge Raad oordeelde echter dat er, ook bij prestaties die een ondernemer verricht voor een andere ondernemer en die dienstbaar zijn aan niet-economische activiteiten van laatstbedoelde ondernemer, sprake kan zijn van de fiscale vereiste economische verwevenheid. Dat is, zo stelt de Hoge Raad, zeker het geval indien de BV alleen maar schoonmaakwerkzaamheden verricht voor de onderwijsinstelling, zoals in de beoordeelde situatie het geval is. De fiscale eenheid werd erkend, omdat ook aan de andere voorwaarden (financiële en organisatorische verwevenheid) voor een fiscale eenheid was voldaan, waardoor de onderwijsinstelling aanzienlijk minder btw behoefde te betalen voor de schoonmaakwerkzaamheden.
In eerdere aanleg oordeelde de rechters dat er geen sprake was van misbruik van recht, omdat er meer zwaarwegende redenen zijn om de schoonmaakwerkzaamheden in een aparte vennootschap te laten verrichten, zoals aanbestedingsregels en CAO-verplichtingen.
De bovenstaande situatie speelt uiteraard niet alleen bij onderwijsinstellingen. Er zijn tal van btw-vrijgestelde organisaties, zoals zorginstellingen en ziekenhuizen die in een soortgelijke situatie zitten en gebruik kunnen maken van de fiscale eenheid omzetbelasting door bepaalde ondersteunende diensten onder te brengen in een aparte vennootschap. Maar ook in deze situaties heeft de Belastingdienst nog wel eens bezwaren om de fiscale eenheid omzetbelasting toe te kennen. De arresten van de Hoge Raad geven nu echter meer ruimte. Let op. Ondanks dat de Hoge Raad nu bevestigd dat het begrip economische verwevenheid ruimer dient te worden uitgelegd, kan de Belastingdienst altijd nog misbruik van recht stellen in een dergelijke situatie. Het is dus belangrijk dat er andere aantoonbare redenen zijn (dan enkel een btw-besparing) om bepaalde ondersteunende diensten in een aparte vennootschap onder te brengen.
Heeft u hier advies bij nodig of wilt u hier meer over weten? Neem dan contact op met onze Healthcare adviseurs.
Wilt u op de hoogte blijven over dit onderwerp? Meld u aan voor onze Healthcare nieuwsbrief.