Forensic

De meerwaarde van financieel forensisch onderzoek

Ariën Oskam
Door:
insight featured image
Een objectieve kijk op basis van feiten is cruciaal als we te maken hebben met conflicten. Daarvoor is gedegen onafhankelijk onderzoek nodig. Onderzoek dat wij als forensisch accountants regelmatig doen voor uiteenlopende opdrachtgevers. Maar wanneer roept u de hulp in van een forensisch accountant? Hoe gaan zij te werk en wat levert het op? Wij nemen u mee in onze aanpak.
Onderwerpen

Wanneer wordt een forensisch accountant ingeschakeld?

  1. Een ondernemer vermoedt onregelmatigheden in zijn administratie. Hij verdenkt een werknemer van het ten onrechte autoriseren van inkoopfacturen. Hierdoor zijn mogelijk privékosten van de werknemer ten laste van de onderneming gebracht.
  2. Een handelsonderneming vermoedt onregelmatigheden in de administratie van een overgenomen vennootschap. Hierdoor is de betaalde koopprijs aan oud-eigenaren mogelijk te hoog.
  3. Een verschil van inzicht tussen twee partijen over de facturatie van geleverde prestaties. Zij staan voor de rechter.

Dit zijn drie situaties waarbij financieel forensisch onderzoek doorslaggevend kan zijn. Regelmatig doen wij onderzoek met en voor advocaten die ondernemingen of hun bestuurders juridisch bijstaan. Ook voeren we onderzoek uit voor een curator van een faillissement, ter ondersteuning van het oorzakenonderzoek dat hij uitvoert. En men schakelt onze forensische accountants regelmatig in als gerechtelijk deskundige bij civiele geschillen en als partijdeskundige in arbitrages.

Hoe krijgt de forensisch accountant de feiten op tafel?

Waarheidsvinding en het duidelijk, volledig en objectief rapporteren van geconstateerde feiten staat bij financieel forensisch onderzoek centraal. Onze forensische accountants volgen bij hun onderzoek onderstaand proces:

1. Intake

Tijdens een gesprek met onze potentiële opdrachtgever (en vaak ook de betrokken advocaat) verkrijgen we alle bekende feiten en omstandigheden met betrekking tot de aanleiding van het onderzoek. De nadruk ligt tijdens het gesprek op ‘wat is het gewenste doel’ of ‘hoe wil men de uitkomsten van ons onderzoek gebruiken’. Dit noemen we de ’waartoe’ of ’teneinde’ vraag en is bepalend voor de aard, reikwijdte en diepgang van ons onderzoek. We schenken direct in deze fase al aandacht aan het verkrijgen van informatie voor de onderzoekwaardigheid en onderzoekbaarheid van de te onderzoeken onderwerpen.

2. Plan van aanpak

Naar aanleiding van de intake fase formuleren we de onderzoeksdoelstelling inclusief het antwoord op de ‘teneinde’ vraag. Dit is de onderzoeksdoelstelling van onze opdrachtgever en heeft vaak een achterliggende juridische rechtsvraag of kwalificatievraag in zich.

Op grond van deze onderzoeksdoelstelling formuleren wij onderzoeksvragen. De onderzoeksvragen zijn objectief en leiden tot verifieerbare uitkomsten. De ‘w-vragen’: Wie? Wat? Wanneer? Waar? Op welke wijze? Waar blijkt dat uit? Vervolgens bepalen we de werkzaamheden die we uitvoeren waarbij we proportionaliteit en subsidiariteit in acht nemen. Voor zover van toepassing houden we uiteraard rekening met de wet- en regelgeving ten aanzien van de bescherming van persoonsgegevens.

3. Data veiligstellen

Op een forensisch verantwoorde manier stellen onze IT-specialisten de data veilig, met behoud van de authenticiteit en integriteit van de data. Bij vermoedens van fraude is het van belang om data vroegtijdig veilig te stellen en doen we dit vaak al voorafgaand aan of tijdens de intake. Zo voorkomen we dat betrokkenen bewijs vernietigen.

4. Onderzoek

Op basis van de onderzoeksvragen en de te onderzoeken onderwerpen bepalen we de onderzoeksmiddelen- en methoden die we inzetten. Op hoofdlijnen bestaan die uit administratief onderzoek, achtergrond onderzoek, e-discovery, data-analyse, bestudering theorie of normenkader en/of interviews. De gevoeligheid van het onderzoek en de wensen van de opdrachtgever bepalen of wij het onderzoek gefaseerd uitvoeren. Zo is ons onderzoek effectief, efficiënt en het minst bezwarend voor de betrokkenen.

5. Rapportage

We werken onze bevindingen uit in een schriftelijk en begrijpelijk rapport. Toepassing van hoor en wederhoor is bij de meeste onderzoeken essentieel. Daarom ontvangen de onderzochte partijen of personen integraal ons rapport zodat zij de gelegenheid krijgen op onze bevindingen te reageren. Eventuele opmerkingen verwerken wij in ons definitieve rapport en soms doen wij nog aanvullend onderzoek naar aanleiding van deze opmerkingen.

Relevant voor meerdere rechtsgebieden

Onze onderzoeken zijn voor meerdere rechtsgebieden relevant, met name voor corporate & commercial litigation. Hieronder vallen meerdere specialismen vanuit het ondernemingsrecht zoals: bestuurdersaansprakelijkheid, fusies en overnames (M&A) en het bredere vennootschapsrecht. Ook voor andere rechtsgebieden zijn onze onderzoeken relevant, zoals arbeidsrecht, insolventierecht, financieel economisch strafrecht, belastingrecht, intellectueel eigendomsrecht, transport- en handelsrecht en het verbintenissenrecht.

Inzet van een multidisciplinair team: wie doet wat?

Ons onderzoeksteam is multidisciplinair en bevat meerdere specialismen. Met ons veelzijdige team voeren wij de meest complexe onderzoeken uit en zo houden we de kwaliteit en professionaliteit van onze dienstverlening hoog.

  • Onze registeraccountants doen onderzoek vanuit hun deskundigheid op het gebied van (controle van) financiële verantwoordingen, externe verslaggeving, risicoanalyse en administratieve organisatie en interne beheersing.
  • Onze forensische IT-specialisten houden zich bezig met het veiligstellen van data en het ontsluiten, doorzoekbaar maken en analyseren van (on)gestructureerde data met behulp van e-discovery software, waarmee zij op een slimme manier grote hoeveelheden data, zoals e-mailverkeer en digitale documenten, met behulp van zoektermen doorzoeken.
  • Onze register valuators maken schadeberekeningen en waarderingen van (delen van) ondernemingen of aandelen.

Wat doet een forensisch accountant vooral niet?

Er is een belangrijke scheidslijn tussen de verantwoordelijkheid van ons als onderzoeker en die van onze opdrachtgever. Wij nemen namelijk geen (juridische) standpunten in en geven geen oordeel bij geconstateerde feiten. Onze rol als onderzoeker is uitsluitend het rapporteren van feiten die blijken uit ons onderzoek en het beantwoorden van objectiveerbare en verifieerbare onderzoeksvragen. Kwalificaties en het innemen van standpunten op basis van het onderzoek is nadrukkelijk voorbehouden aan onze opdrachtgever en andere gebruikers van ons rapport. Zo maken wij onze rol als onafhankelijk en objectief onderzoeker echt waar. Onze bevindingen en onze samenvattende conclusies zijn gestoeld op geconstateerde feiten en hebben daarom een deugdelijke grondslag. Vragen die een rechter stelt bij een gerechtelijk deskundigenonderzoek beantwoorden wij altijd vanuit de door ons geconstateerde feiten en op grond van onze deskundigheid.

Wilt u ook meerwaarde toevoegen aan een geschilbeslechting?

Onze onderzoeken en rapporten bieden meerwaarde voor ondernemers, bestuurders, commissarissen, werknemers, advocaten, curatoren en andere belanghebbenden. Soms dragen wij bij aan herstel van vertrouwen, zeker als uit ons rapport blijkt dat vermoedens van onregelmatigheden zijn ontkracht. Daarnaast kunt u onze rapporten gebruiken voor juridische (vervolg) stappen, bijvoorbeeld als in te brengen processtuk in een procedure.

Meer weten?

Wat moet ik doen als ik vermoed dat er binnen mijn onderneming sprake is van fraude of corruptie. Welke stappen moet ik doorlopen en wat moet ik vooral niet doen? Goede vragen.

Lees meer