Rusland heeft in 2020 Nederland, Cyprus, Malta en Luxemburg benaderd met het verzoek om de gesloten belastingverdragen op een aantal onderdelen te herzien. Deze landen zijn uitgekozen vanwege de omvang van uitgaande dividend- en rentebetalingen vanuit Rusland naar die landen. Rusland heeft deze landen verzocht de verdragen te herzien teneinde de mogelijkheid te krijgen onder deze verdragen (hogere) bronbelasting te kunnen gaan heffen. Zelfs in gevallen waarin geen sprake is van verdragsmisbruik.
De verdragen met Cyprus, Malta en Luxemburg zijn aangepast conform het verzoek van Rusland. Het verschil tussen Nederland en de andere betreffende landen is dat er vanuit die landen weinig directe investeringen naar Rusland vloeien. Hier zou het actieve bedrijfsleven van Nederlandse belastingplichtigen in Rusland teveel door worden geraakt. Dit was voor Nederland onacceptabel.
Het meest bekende gevolg van de opzegging van het verdrag per 2022 is dat beide landen niet langer de heffing van bronbelasting hoeven te beperken. Dit betekent dus ook dat de Nederlandse inhoudingsvrijstelling niet langer van toepassing is. Over dividenduitkeringen naar Rusland is dus vanaf 1 januari 2022 15% dividendbelasting verschuldigd. Ook komt de geheven Russische bronbelasting niet langer voor verrekening in Nederland in aanmerking.
Wel blijven de vrijstellingen voor ondernemingswinsten (deelnemingsvrijstelling en de objectvrijstelling) van toepassing.
Toch zijn er ook andere gevolgen waar wellicht niet (voldoende) bij is stilgestaan. De beëindiging van het verdrag heeft namelijk ook vergaande gevolgen voor Nederlandse bedrijven die internationale transportwerkzaamheden aanbieden aan Russische afnemers.
Op basis van de Russische nationale wet worden internationale transportwerkzaamheden belast tegen 10 procent vennootschapsbelasting. Hieronder vallen alle transportwerkzaamheden over land, zee of via de lucht. Slechts internationale transportdiensten die volledig buiten Rusland plaatsvinden worden vrijgesteld.
Tot 31 december 2021 zorgde het verdrag ervoor dat de ondernemingswinsten van een in Nederland gevestigde belastingplichtige slechts door Nederland mocht worden belast, tenzij de belastingplichtige een vaste inrichting in Rusland had. Derhalve kon Rusland deze internationale transportwerkzaamheden onder het verdrag tot 31 december 2021 niet belasten.
Helaas biedt het verdrag sinds 1 januari 2022 geen soelaas meer. Rusland mag voortaan op basis van haar nationale wetgeving deze internationale vervoerswerkzaamheden dus wel degelijk onderwerpen aan Russische belasting.
Voor de volledigheid merken wij op dat de in 1969 gesloten ‘Overeenkomst inzake de Handelsscheepvaart’ tussen Nederland en Rusland mogelijk nog een uitweg kan bieden voor scheepvaartondernemingen van wie de feitelijke leiding in Nederland is gevestigd.
Internationale transportwerkzaamheden worden per 1 januari 2022 belast tegen 10 procent Russische vennootschapsbelasting. Deze belasting wordt echter ingehouden bij de ontvanger van de transportdiensten, de Russische afnemer van de internationale transportdiensten. De Russische afnemer is verplicht om 10 procent vennootschapsbelasting op haar betalingen aan de internationale vervoerder in te houden en af te dragen.
Hierdoor hoeft een Nederlandse belastingplichtige zich niet apart te registreren om deze belasting af te kunnen dragen. De belasting drukt daarmee wel op de Nederlandse internationale transportvervoerder. De ingehouden Russische belasting kan echter in Nederland niet worden verrekend, noch worden de internationale vervoersdiensten voortaan in Nederland vrijgesteld. Het enige wat een Nederlandse belastingplichtige met deze kostenpost kan doen is deze aftrekken in de aangifte vennootschapsbelasting. De betaalde vennootschapsbelasting wordt dan als kostenpost meegenomen in de aangifte vennootschapsbelasting, wat neerkomt op een verlaging van de winst ter grootte van de betaalde belasting.
Hoewel het bekend is dat Rusland en Nederland geen overeenstemming konden bereiken over de bronheffingen, is het wat ons betreft de vraag of dit ongewenste gevolg door de onderhandelaars ook was voorzien.
In de meeste gevallen zal de afnemer niet voor de additionele kosten opdraaien. Het is dan vaak de internationale transportvervoerder die in zijn brutowinstmarge wordt geraakt. Zeker in geval van (langlopende) contracten kan dit flinke consequenties hebben.
Deze negatieve gevolgen kunnen mogelijk worden beperkt. Gedacht kan worden aan het creëren van een vaste inrichting in Rusland, of wellicht kunnen contracten binnen de groep worden overgedragen.
Is uw bedrijf actief in de internationale transportsector en wordt u mogelijk ook geraakt door deze Russische belastingheffing in 2022? Neem dan contact op met Monique Pisters om te bekijken wat uw mogelijkheden zijn.
Wij geven je graag nieuwe (internationale) inzichten op het gebied van financiën, bedrijfsvoering, strategie, governance, risk, compliance en meer.